کایفوز به انحنای طبیعی ستون فقرات در قیمت توراسیک یا سینه ای گفته میشود که به طور معمول دارای انحنای رو به جلو و 20 تا 40 درجه ای است. در حقیقت انحنای ستون فقرات توراسیک به دلیل شکل آن، کیفوتیک نیز نامیده میشود که یک انحنای منظم “C” شکل با دهانه C در جلو است. ستون فقرات در قسمت سینه ای از 12 مهره میانی ستون فقرات شما تشکیل شده است. این مهرهها به دندههای شما متصل میشوند و بخشی از دیواره پشتی قفسه سینه شما را تشکیل میدهند (ناحیه دنده بین گردن و دیافراگم).
کایفوز شوئرمن (Scheuermann’s kyphosis) یک نوع کایفوز “تکاملی” است، به این معنی که در طول رشد اتفاق میافتد. از هم جدا شدن مهرهها باعث این وضعیت میشود. مهرهها به طور معمول مستطیل شکل بوده و مانند بلوکهای ساختمانی با بالشتک نرم در میان یکدیگر قرار میگیرند. اگر مانند شکل کایفوز شوئرمن به شکل مثلثی به یکدیگر نزدیک شوند، باعث منحنی بیش از حد معمول ستون فقرات میشود. این بیماری در نوجوانان ایجاد میشود در حالی که استخوانها هنوز رشد میکنند. در مردان احتمال ابتلا به این نوع کایفوز دو برابر بیشتر از زنان است.
متخصصین مرکز جامع توانبخشی امید بعد از انجام اسکنهای دقیق و اندازه گیری میزان انحراف ستون فقرات و در نظر گرفتن سن بیمار بهترین برنامه درمانی را برای درمان انواع کایفوز ارائه میکنند. درمان با رویکرد پلکانی از روشهای ساده مانند بریس، ورزش و فیزیوتراپی آغاز میشود. در صورت لزوم درمانهای پیچیده تر تجویز خواهند شد.
آناتومی
ستون فقرات طبیعی، وقتی از پهلو به آن نگاه میکنید، یک منحنی شبیه حرف “S” دارد. این شکل اجازه میدهد که وزن بدن به صورت یکنواخت توزیع شود. انحنای “S” به ستون فقرات سالم کمک میکند تا در برابر استرسهای مختلف مقاومت کند. ستون فقرات گردنی به سمت داخل خم میشود، قفسه سینه به سمت بیرون و کمر به سمت داخل. هر بخش از ستون فقرات برای داشتن عملکرد صحیح به بخشهای دیگر وابسته است، حتی اگر بخش پایینی ستون فقرات وزن بیشتری را نگه دارد.
همانطور که در بالا توضیح داده شد، در قسمت توراسیک (قسمت میانی) ستون فقرات طبیعی میتواند دارای انحنا یا کایفوز (خمیدگی) بازویی با زاویه بین 20 تا 40 درجه باشد. زوایای بیشتر یا کمتر انحنا، تغییر شکل ستون فقرات را نشان میدهد. وقتی قسمت سینهای ستون فقرات بیش از 45 درجه خم شود، به عنوان یک نوع مشکل در قفسه سینه در نظر گرفته میشود. در کایفوز شوئرمن، انحنای قفسه سینه معمولاً بین 45 و 75 درجه است و به همراه آن، مهرههای بزرگتر از حد معمول در قسمت مشخصی از ستون فقرات وجود دارند. این مهرهها به صورت مثلثی در کنار یکدیگر قرار میگیرند و باعث کاهش فضای طبیعی بین مهرهها میشوند.
در بیماری شوئرمن، گاهی اوقات ناهنجاریهای اضافی در مهرههای آسیب دیده وجود دارد. این ناهنجاریها به عنوان “گرههای اشمورل” شناخته میشوند. این گرهها مناطقی هستند که دیسک (بالشتک) بین هر مهره از طریق استخوان پایین و بالای مهره تحت فشار قرار دارد. به این نواحی مهره، صفحه انتهایی مهره نیز گفته میشود.
بسیاری از متخصصان ستون فقرات متوجه شدهاند که در بیماران مبتلا به کایفوز شوئرمن، رباطی که در امتداد جلوی ستون فقرات قرار دارد، ضخیم میشود. رباطها ساختارهایی هستند که استخوانها را به یکدیگر متصل میکنند، از جمله استخوانهای موجود در ستون فقرات. رباط طولی قدامی نامیده میشود. برخی از متخصصان ستون فقرات معتقدند که ضخامت این رباط ممکن است به تغییر شکل ستون فقرات کمک کند. این ضخامت رباط میتواند در دوران کودکی بر روی رشد مهرهها تأثیر بگذارد و منجر به رشد بیش از حد در پشت مهره و رشد کمتر در جلوی آن شود. عدم تعادل در رشد جلو و عقب مهرهها باعث ایجاد تغییر شکل در مهرهها خواهد شد.
علل
علت ابتلا به کایفوز شوئرمن کشف نشده است، اما نظریههای زیادی در مورد پیشرفت آن وجود دارد. شوئرمن، رادیولوژیست دانمارکی که این بیماری برای او نامگذاری شده است، اولین کسی بود که متوجه این مشکل شد. وی اظهار داشت که این مشکل در نتیجه فرآیند “نکروز آواسکولار” حلقه غضروفهای بدنه مهره ایجاد میشود. این بدان معناست که غضروف حلقه ای استخوان نخاع از بین رفته است زیرا خون رسانی لازم را ندارد. شوئرمن معتقد بود که این امر باعث اختلال رشد استخوان در حین افزایش سن میشود و منجر به تغییر شکل دادن مهرهها و ستون فقرات میشود.
بیشتر محققان فکر میکنند نوعی آسیب به ناحیه رشد مهرهها روند را شروع میکند. رشد غیرطبیعی که در پی دارد، همان چیزی است که باعث کایفوز بیش از حد میشود. به عنوان مثال، ممکن است در طول جهش رشد سریع در نوجوانی، یک اختلال مهره ای وجود داشته باشد، که منجر به رشد غیر طبیعی استخوان میشود. بسیاری از متخصصان ستون فقرات نیز گمان میکنند كه مشكلات مربوط به مكانیك ستون فقرات (نحوه تركیب و كارآیی آن) در بروز كیفوز شوئرمن نقش دارد. ناهنجاریهای عضلانی به عنوان یک دلیل احتمالی در نظر گرفته شده است. همچنین به نظر میرسد استعداد ژنتیکی بالایی برای این بیماری وجود دارد، به این معنی که این بیماری بیشتر در خانواده ها وجود دارد.
در ابتدا، شوئرمن متوجه این ناهنجاری ستون فقرات در کارگران کشاورزی شد که غالباً قوز یا خم میشدند. این موضوع البته به این سوال منجر شد که آیا وضعیت بد بدن میتواند منجر به کایفوز بیش از حد شود؟ گرچه این یک سوال منطقی است، اما ارتباط بین وضعیت و این تغییر شکل هرگز تأیید نشده است. با این حال، ثابت شده است که وضعیت بد بدنی در وخیم تر شدن مشکل نقش دارد. بنابراین، اصلاح مشکلات وضعیتی میتواند به بهبود کایفوز غیر طبیعی کمک کند.
علائم
علائم کایفوز شوئرمن به طور کلی در اوایل نوجوانی ایجاد میشود در حدود سن بلوغ، که در سنین 10 تا 15 سالگی اتفاق میافتد. زمانی که مشکل در حقیقت شروع میشود، تعیین وجود این بیماری سخت است زیرا تصویربرداری با اشعه ایکس تا حدود 10 یا 11 سالگی تغییرات را نشان نمیدهد. این بیماری اغلب هنگامی کشف میشود که والدین متوجه شروع وضعیت بد بدن یا وجود حالت خمیدگی در پشت فرزند خود شوند. متناوباً، نوجوان ممکن است خستگی و مقداری درد در ناحیه کمر احساس کند. درد در این مرحله به ندرت ناتوان کننده یا شدید است، مگر اینکه تغییر شکل شدید باشد.
شروع کایفوز بیش از حد به طور کلی کند است. ظاهر پیشرونده کایفوز (دور پشت یا قوز پشت) همان چیزی است که بسیاری از بیماران را به دنبال کمک پزشکی سوق میدهد. با توجه به اینکه انحنا بیشتر دیده میشود، افراد بیشتر به پزشک مراجعه میکنند.
در بیماری شوئرمن، به طور کلی یک تغییر شکل یا انحنای سخت وجود دارد. با خم شدن (دولا شدن) بدتر میشود، و با کشش (صاف ایستادن) تا حدی اصلاح میشود. درد به طور معمول با زمان و طول تغییر شکل افزایش مییابد. در بعضی موارد، بیمار مبتلا به کایفوز شوئرمن نیز دارای اسکولیوز است. اسکولیوز نوع دیگری از تغییر شکل ستون فقرات است که معمولاً در نوجوانان ایجاد میشود. در اسکولیوز انحنای ستون فقرات از یک طرف به طرف دیگر منحنی میشود. در اشعه ایکس که جلو به عقب گرفته میشود، ستون فقرات مبتلا به اسکولیوز بیشتر به “S” یا “C” شباهت دارد تا یک خط مستقیم. تخمین زده میشود که حدود یک سوم از افراد مبتلا به کایفوز شوئرمن نیز دارای اسکولیوز باشند.
حدود پنج درصد مردم از بیماری کایفوز شوئرمن رنج میبرند. کسانی که به طور کلی از نظر عصب شناختی طبیعی هستند، به این معنی که هیچ اعصابی در ستون فقرات ندارند که در اثر تغییر شکل آسیب دیده است. با این حال، این اختلال میتواند باعث کاهش عملکردهای ریه و قلب شود. انحنای ستون فقرات باعث میشود که قفسه سینه فضای کمتری در داخل حفره قفسه سینه داشته باشد. اگر تغییر شکل شدید باشد، هنگام تنفس قفسه سینه نمیتواند کاملاً منبسط شود. در نهایت، قلب میتواند تحت تأثیر عملکرد ضعیف ریه قرار گیرد.
تشخیص
تاریخچه
هنگام مراجعه به پزشک، در ابتدا از شما یک شرح حال جسمی کامل از وضعیت شما خواسته میشود. این شرح حال ممکن است با پر کردن یک فرم کتبی از چند سوال مربوط به مشکل شما شروع شود. هرچه اطلاعات بیشتری با ارائه دهنده خدمات بهداشتی و درمانی خود به اشتراک بگذارید، تشخیص مشکل ستون فقرات آسان تر خواهد بود.
سابقه این مشکل مهم است زیرا به پزشک کمک میکند تا بفهمد پیشرفت کایفوز یا درد از چه زمانی شروع شده است. پزشک در مورد: هر چیزی که میتواند باعث آسیب شود، سطح فعالیت و سبک زندگی شما، عوامل جسمی که ممکن است باعث کایفوز شود و هرگونه سابقه خانوادگی از مشکلات مشابه سوال میکند. پس از مطالعه شرح حال، پزشک سوالات بیشتری را در رابطه با اطلاعاتی که شما داده اید، میپرسد.
معاینه فیزیکی
پس از گرفتن شرح حال، پزشک معاینه فیزیکی میکند. این کار به پزشک کمک میکند تا علاوه بر کایفوز شوئرمن، علل احتمالی کایفوز را رد کند و سعی کند علت تغییر شکل نخاع شما را تعیین کند.
تصویربرداری اشعه ایکس از ستون فقرات احتمالاً به صورت کامل گرفته میشود. کایفوز بیش از حد در اشعه ایکس نشان داده میشود و میتوان آن را بر اساس درجه اندازه گیری کرد. اگر این مشکل به سادگی به دلیل مشکلات وضعیتی باشد، هیچ چیز غیرطبیعی دیگری در اشعه ایکس ظاهر نمیشود. اما اگر کایفوز به دلیل بیماری شوئرمن باشد، با اشعه ایکس سه یا چند مهره مجاور نشان داده میشود که حداقل هر کدام پنج درجه در هم قرار دارند. علاوه بر این، در صورت وجود گرههای اسکمورل (فتق کوچک دیسک در صفحات انتهایی مهرهها)، در اشعه ایکس نشان میدهد.
در سنین بعدی، ممکن است تغییرات آرتروز در اشعه ایکس افراد مبتلا به کایفوز بیش از حد دیده شود. این تغییرات به طور کلی با افزایش درد هم زمان هستند.
درمان کایفوز شوئرمن
درمان بیماری کایفوز شوئرمن تا حدودی بحث برانگیز است. این امر به موارد زیادی از جمله: سن بیمار، مرد یا زن بودن بیمار، شدت انحنا و انعطاف پذیری انحنا بستگی دارد.
استفاده از بریس
در صورت امکان، تغییر شکل ستون فقرات بدون استفاده از جراحی درمان میشود. یک گزینه استفاده از لوازم ارتوپدی یا بریس است. هدف از استفاده از بریس تلاش برای “هدایت” رشد مهرهها به منظور صاف كردن ستون فقرات است. این بریس در بیمارانی که هنوز در حال رشد هستند، ستون فقرات را با موفقیت صاف میکند. این بریس برای نگه داشتن ستون فقرات در حالت ایستاده و قائم طراحی شده است. تصور میشود که این کار با فشار دادن از نیمه جلوی مهره انجام میشود و اجازه میدهد رشد استخوان در جلو با رشد در پشت مهره جبران شود.
ممکن است از یک بریس برای حمایت از ستون فقرات و تسکین درد در بیماران مسن استفاده شود، اما در واقع تغییری در انحنای ستون فقرات این بیماران ایجاد نخواهد کرد.
گرچه بریس های زیادی موجود است، اما بریس میلواکی متداول ترین روش درمانی است. این بریس شامل پدهای جانبی برای عقب نگه داشتن شانهها و کشش چانه خواهد بود. بریس معمولاً در نوجوانان با انحنای کمتر از 75 درجه (با اشعه ایکس اندازه گیری میشود) موثر است.
اگر بیماران جوان در استفاده از بریس سازگار باشند، اغلب اصلاح تغییر شکل در طی دو سال انجام میشود. بریس امکان اصلاح و تغییر صحیح ستون فقرات را فراهم میکند.
به طور معمول، این بریس در اوایل برای ساعت 16 در روز و سپس به مدت دو سال در شب پوشیده میشود. برای تقویت کمر و بهبود وضعیت بدنی نیز ممکن است فیزیوتراپی توصیه شود، اما به ندرت برای بیماران مبتلا به کایفوز شوئرمن سودمند است.
ورزش و فیزیوتراپی
یک برنامه ورزشی و فیزیوتراپی، شامل تمرینات کششی خاص تقویت کننده و همسترینگ، اغلب همراه با بریس توصیه میشود. اگرچه ورزش تغییر شکل را اصلاح نمیکند، اما میتواند در حفظ انعطاف پذیری و کاهش کمر درد و خستگی مفید باشد.
ورزشهای کم فشار، مانند ایروبیک و ورزشهای آبی، شنا و دوچرخه سواری ترجیح داده میشوند. ورزشهایی که باید از آنها اجتناب شود، شامل ورزشهایی با فشار زیاد از جمله پرش، ضربه زیاد و ورزشهایی است که باعث ایجاد استرس اضافی یا استفاده بیش از حد از کمر میشوند.
فیزیوتراپی میتواند یک مزیت آموزشی فراتر از تمرینات داشته باشد. این امر میتواند آگاهی بیمار از شرایط را افزایش دهد. برای بیماری کمتر شایع شوئرمن در ستون فقرات کمری، فیزیوتراپی بر اصلاح فعالیت برای کاهش احتمال ایجاد کمردرد مزمن در بزرگسالی توصیه میشود.
پزشک و یا فیزیوتراپیست ممکن است پیشنهادهایی در مورد راههای زندگی راحت تر با بیماری شوئرمن ارائه دهد. اگر درد آزار دهنده است، به عنوان مثال ، مصرف داروهای ضد التهاب (NSAID) و استفاده از پدهای گرم کننده میتواند مفید باشد. افرادی که در خواب مشکل دارند ممکن است از بالشهای اضافی برای کمک به بهبود وضعیت پشت و مهرهها برای خواب بهره مند شوند.
درمان عملیاتی
جراحی معمولاً فقط در صورتی که انحنای ستون فقرات و کایفوز شما در تصویر برداری با اشعه ایکس بیش از 75 درجه باشد، موثر است. هر موردی که کمتر از 75 درجه باشد معمولاً فقط با بریس میلواکی درمان میشود. گاهی اوقات جراحی به دلیل کاسمزیس (دلایل زیبایی) انجام میشود، اما از آنجا که جراحی جدی است و ستون فقرات را درگیر میکند، معمولاً فقط برای بهبود ظاهر توصیه نمیشود.
جراحی برای اصلاح کایفوز شوئرمن به طور معمول شامل همجوشی مهرههای غیرطبیعی است. این عمل دو قسمت دارد یک عمل در قسمت جلوی ستون فقرات و دیگری در پشت ستون فقرات انجام میشود. همجوشی فقط خلفی به دلیل سختی انحناها نادر است. در عمل، ستون فقرات به صورت قدامی و خلفی با ایمپلنتهای جراحی فیوز میشود.
این یک عمل جدی است، و اگرچه نتایج میتواند بسیار رضایت بخش باشد، اما عوامل خطر باید به دقت مورد بررسی قرار گیرند.
عوارض احتمالی جراحی
با هر عمل جراحی، خطر بروز عوارض وجود دارد. وقتی جراحی در نزدیکی ستون فقرات و نخاع انجام میشود، این عوارض (در صورت بروز) میتواند بسیار جدی باشد. عوارض میتواند شامل درد و اختلال بعدی و نیاز به جراحی اضافی باشد. قبل از جراحی باید با پزشک خود در مورد عوارض مرتبط با جراحی مشورت کنید. لیست عوارض ارائه شده در اینجا به عنوان لیست کاملی از عوارض در نظر گرفته نشده و جایگزین بحث در مورد خطرات جراحی با پزشک شما نیست. فقط پزشک شما میتواند وضعیت شما را ارزیابی کند و شما را از خطرات هرگونه درمان پزشکی که ممکن است توصیه کند، مطلع سازد.
