اسکولیوز (انحراف ستون فقرات) و بارداری

اسکولیوز انحراف یک طرفه ستون فقرات است. این بیماری در هر سنی می تواند ایجاد شود. در بچه های کمتر از سه سال امکان بروز وجود دارد. در بین سنین 3 تا 10 سال به ندرت دیده م شود و شایع ترین آن در سنین 10 سال به بالاست. اسکولیوز (انحراف ستون فقرات) و بارداری بیشتر از حالتی که فرد به تنهایی دچار یکی از این شرایط باشد، می‌تواند در صورت بروز همزمان برای فرد نگران‌کننده باشد. به هر حال، مهم است توجه داشته باشید به خاطر ابتلای مادر به اسکولیوز، نوزاد در معرض خطر قرار نمی‌گیرد. در این شرایط لازم است مراقبت‌های خاص از فرد بیمار انجام شود، اما سلامت و رشد نوزاد به هیچ وجه به خاطر ابتلای مادر به اسکولیوز در معرض خطر نیست.

آیا ابتلا به اسکولیوز جنبه ارثی دارد؟

اسکولیوز یک بیماری ارثی نیست، اما می‌تواند ریشه فامیلی داشته باشد. این به این معنی است که برخی از ژن‌ها ممکن است در برخی از افراد خانواده شما که اسکولیوز دارند، وجود داشته باشند و به طور مشابه در بدن شما نیز مشاهده شوند. با این حال، هنوز هیچ ژن خاصی برای ابتلا به اسکولیوز در انسان شناسایی نشده است. به همین دلیل می‌توان گفت که ابتلا به اسکولیوز نتیجه ترکیب عوامل محیطی و عملکرد ژن‌ها در افراد است. بنابراین، باید توجه داشت که این بیماری تنها به خاطر وجود برخی از ژن‌ها در بدن انسان رخ نمی‌دهد، اما احتمال مشاهده اسکولیوز در افرادی که دارای این ژن‌ها هستند، بیشتر است نسبت به سایر افراد.

اسکولیوز مادرزادی چیست؟

اسکولیوز مادرزادی عبارت از انحراف طرفی، انحراف جانبی یا چرخش ستون فقرات است که در نتیجه یک نقص مادرزادی در هنگام تولد ایجاد می‌شود. این شرایط فقط در 1 نوزاد از بین 10،000 نوزاد مشاهده شده و میزان ابتلا به آن بسیار کمتر از ابتلا به اسکولیوز در بزرگ‌سالی است.

آیا اولتراسوند می‌تواند ابتلای جنین به اسکولیوز را مشخص کند؟

استفاده از این روش برای تشخیص ابتلای جنین به اسکولیوز نادر بوده، اما امکان‌پذیر است. به هر حال، اکثر موارد اسکولیوز به خاطر چرخش نوزاد و حالت خاص قرارگیری آن در رحم مادر، غیر قابل تشخیص هستند.

برای اطمینان از عدم ابتلای نوزاد به اسکولیوز چه اقدامات مراقبتی می‌توان انجام داد؟

تاکنون اطلاعات زیاد درباره علت ایجاد اسکولیوز و اقدامات لازم برای پیشگیری از آن وجود ندارد. به هر حال برخی مطالعات نشان می‌دهند استفاده از استخرهای شنا یا قرار گرفتن زیاد در معرض کلر در طول دوره بارداری می‌تواند باعث ابتلای کودک به اسکولیوز شود. علاوه بر این در ارتباط با این مسئله تئوری‌هایی وجود دارد که بر اساس آن‌ها قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین و به‌طور خاص جیوه برای رشد کودک مناسب نیست.

آیا امروزه پزشکان متخصص در حوزه بارداری بیماران مبتلا به اسکولیوز وجود دارند؟

اطلاعات متخصصان درباره پیچیدگی شرایط اسکولیوز معمولاً محدود است. بنابراین، برای جلوگیری از تأثیر این شرایط بر باروری و نوزادزایی، لازم است اطلاعات کاملی درباره وضعیت بیمار در ارتباط با اسکولیوز به پزشک متخصص ارائه شود. با این کار، امکان آماده‌سازی یک برنامه درمان مناسب برای بارداری و تولید نوزاد بدون تأثیر منفی ایجاد می‌شود. بنابراین، مهم است به موقع با پزشک متخصص درباره وضعیت بیماری صحبت شود تا زمان کافی برای برنامه‌ریزی درمانی مناسب در دوران بارداری در اختیار پزشک قرار گیرد.

آیا ریسک بارداری در هنگام ابتلای مادر به اسکولیوز افزایش پیدا می‌کند؟

به خاطر ابتلای مادر به اسکولیوز، کودک در معرض خطر قرار نمی‌گیرد. در واقع، اکثر خانم‌های مبتلا به این بیماری، مشکلی در زایمان نخواهند داشت. با این حال، مهم است با متخصص طب فیزیکی خود در مورد ابتلا به اسکولیوز در مراحل ابتدایی بارداری صحبت کنید. با توجه به انحنای ستون فقرات (انحراف جانبی، انحراف طرفی یا چرخش ستون فقرات)، برخی موارد ممکن است بی‌هوشی برای بیمار دشوار یا حتی برای برخی افراد غیرممکن باشد. همچنین، در شرایطی که فشاری در طول زایمان بر بدن وارد می‌شود، ممکن است شرایط بیمار خطرناک باشد و نیاز به جراحی سزارین برای زایمان باشد. با این حال، هر چیزی که مربوط به روش زایمان و تحقیقات دقیقتر، شرایط بدن مادر و سلامت کودک را بررسی کند، باید توسط پزشک متخصص و هماهنگ با نیازهای شخصی هر فرد تعیین شود.

آیا در صورت ابتلا به اسکولیوز، لازم است از عمل جراحی سزارین استفاده شود؟

خیر، عمل جراحی سزارین برای اکثر موارد ابتلا به اسکولیوز لازم و ضروری نیست. به هر حال، لازم است درباره شرایط بیماری با پزشک متخصص و تکنسین هوش بری اپیدورال صحبت شده و راهنمایی لازم از آن‌ها دریافت شود. در این شرایط با توجه به انحنای ستون فقرات (انحراف جانبی، انحراف طرفی یا چرخش ستون فقرات) ممکن است نیاز به اتخاذ اقدامات درمانی خاص برای فرد وجود داشته باشد. توجه داشته باشید در موارد چرخش ستون فقرات (و نه انحراف آن)، استفاده از بی‌هوشی اپیدورال نتیجه‌بخش نیست.

آیا عمل جراحی سزارین باعث ابتلای کودک به اسکولیوز می‌شود؟

در طول عمل جراحی سزارین، هنگامی که کودک از رهم مادر بیرون کشیده می‌شود، همواره امکان دارد رباط‌های گردن کودک بی‌ثبات شده یا دچار آسیب شوند. در حقیقت آسیب‌های وارد شده در زمان به دنیا آمدن کودک یکی از دلایل شناخته شده برای ابتلا به اسکولیوز هستند، هر چند در صورت تشخیص ندادن وجود این شرایط در دوره بارداری، ارتباط دادن دقیق این شرایط با ابتلا به اسکولیوز دشوار است.

آیا استفاده از بی‌هوشی اپیدورال پس از عمل جراحی اسکولیوز بی‌خطر است؟

استفاده از میله تثبیت‌کننده (spinal fusion rod) برای درمان انحراف ستون فقرات ممکن است برای بی‌هوشی اپیدورال مشکل ایجاد کند. در صورتی که این میله در پایین ستون فقرات قرار داشته باشد، احتمالاً استفاده از این روش بی‌هوشی دشوار بوده یا حتی غیرممکن است. به همین خاطر بسیاری از متخصصان برای خانم‌هایی که عمل جراحی اسکولیوز انجام داده‌اند، از این روش بی‌هوشی استفاده نمی‌کنند. به هر حال بارداری در شرایط انجام عمل جراحی اسکولیوز برای خانم‌ها امکان‌پذیر می‌باشد. به این ترتیب لازم است کل تیم درمان از وجود ابزارهای حمایتی در ناحیه کمر بیمار اطلاع داشته و با توجه به آن‌ها فعالیت‌های درمانی را برنامه‌ریزی و اجرا کنند.

آیا بارداری می‌تواند باعث تشدید شرایط اسکولیوز شود؟

در سه ماهه سوم بارداری، زنان مبتلا به اسکولیوز می‌بایست مراقبت خاص از ناحیه کمر خود داشته باشند. با توجه به اینکه در طول دوره بارداری انواع مختلف هورمون‌ها در بدن آزاد می‌شوند، رباط‌های بدن به‌طور طبیعی کمی شل شده و سست می‌شوند. این شرایط می‌تواند احتمال ایجاد انحراف در ستون فقرات را افزایش داده و برای بیمار در ناحیه کمر، لگن یا پا درد به همراه داشته باشد. برای افرادی که از عمل جراحی اسکولیوز و ابزارهای کمکی در ناحیه ستون فقرات استفاده کرده‌اند، درد طولانی‌مدت در ناحیه کمر و کاهش میزان رضایت از نتایج جراحی اسکولیوز پس از بارداری مسئله‌ای عادی است.

آیا دوره بارداری برای خانم‌های مبتلا به اسکولیوز دشوارتر از سایر افراد است؟

خانم‌های مبتلا به اسکولیوز احتمالاً با درد بیشتر در ناحیه لگن، پا، و کمر خود در طول دوره بارداری مواجه می‌شوند. در این شرایط با توجه به انحراف موجود در ناحیه ستون فقرات، ممکن است فرآیند نفس‌گیری برای تولد کودک دشوارتر از شرایط عادی باشد. پس از به دنیا آمدن کودک، احتمالاً شرایط اسکولیوز در صورتی که مادر از یک طرف بدن خود بیشتر برای نگهداری کودک استفاده کند، تشدید خواهد شد. به همین خاطر بهتر است از وسایل کمکی برای خانم‌های مبتلا به اسکولیوز پس از زایمان استفاده شود.

آیا امکان درمان اسکولیوز در طول دوره بارداری وجود دارد؟

در صورتی که شما قبلاً فرآیند درمان خود را شروع کرده‌اید، می‌توانید درمان خود را در طول دوره بارداری ادامه دهید. تنها تغییر لازم در این شرایط می‌تواند مربوط به کاهش مقدار و شدت تمرین‌های حرکت درمانی برای اسکولیوز در طول سه ماهه سوم بارداری باشد. در صورتی که تصمیم بگیرید درمان اسکولیوز را به‌طور کامل در طول دوره بارداری متوقف کنید، احتمالاً تمام آسیب‌های قبلی با شروع مجدد درمان باز خواهند گشت. متاسفانه، بیمار نمی‌تواند درمان اسکولیوز را در طول دوره بارداری شروع کند. در حقیقت درمان اسکولیوز نیازمند تهیه عکس رادیولوژی برای بررسی وضعیت ستون فقرات است و تهیه این عکس برای زنان باردار خطرناک می‌باشد. به هر حال شما می‌توانید درباره روش‌های قابل استفاده برای تسکین شرایط اسکولیوز در طول دوره بارداری با پزشک متخصص صحبت کرده و پس از به دنیا آوردن کودک، فرآیند درمان خود را آغاز نمایید.

به‌طور کلی باید بیان کرد ابتلا به اسکولیوز و بارداری به‌طور همزمان خطرناک نیست. در صورتی که شما درباره شرایط خود صادقانه با پزشک متخصص صحبت کنید، کل این فرآیند می‌تواند برای شما بی‌خطر و آسان باشد. در حقیقت اکثر خانم‌های مبتلا به اسکولیوز بدون مشکل فرزند به دنیا می‌آورند. به هر حال، لازم است این افراد اطلاعات مناسب درباره اقدامات لازم در طول دوره بارداری و خطرات احتمالی مربوط به آن داشته باشند.