سوالات متداول در رابطه با اسکولیوز (کجی ستون فقرات) و درمان آن

درمان اسکولیوز چگونه بر کیفیت زندگی تاثیر می‌گذارد؟

بسیاری از افرادی که با اسکولیوز مبتلا هستند، نگران ظاهر و وضعیت بدنی و تقارن اندام‌های خود هستند و بسیاری از روش‌های درمان موجود قادر به تأثیر مؤثر بر این شرایط نیستند. اگر این مسائل برای شما اهمیت دارند، حتماً مطمئن شوید که پزشک معالج از این مسئله آگاهی دارد و با استفاده از روش‌هایی که برای اهداف شما مناسب هستند، درمان شما را انجام دهد. به عنوان مثال، برخی نوجوانان ممکن است از استفاده از بریس (وسیله کمکی درمانی) خودداری کنند، به دلیل تأثیرات منفی آن بر شرایط اجتماعی و ایجاد احساس تنهایی بین دوستان و همکلاسی‌ها. بنابراین، اگر روش‌های خاص درمانی قادر به جلوگیری از تشدید شرایط اسکولیوز و بهبود بیماری باشند، اما در عین حال مشکلات خاصی را برای فرد ایجاد کنند، لازم است منافع و ضررهای حاصل از درمان مورد بررسی قرار گیرند و در صورتی که منافع بیشتری وجود داشته باشد، از آن درمان برای بیمار استفاده شود.

بهترین نتایج مورد انتظار در درمان اسکولیوز چگونه است؟

در اکثر موارد، اسکولیوز هیچ‌گاه بطور کامل درمان نمی‌شود، اما با استفاده از روش‌های درمانی مناسب می‌توان بطور موفقیت‌آمیز شرایط بیماری را مدیریت و کنترل کرد. به این ترتیب فرد می‌بایست از میزان بهبود شرایط خود بطور بالقوه اطلاع داشته باشد و نیز بداند روش‌های درمان ممکن است بر سایر جنبه‌های زندگی وی همچون سطح درد، عملکرد ریه، کیفیت خواب و فعالیت‌های فیزیکی تاثیرگذار باشد.

چگونه می‌توان از ابتلا به اسکولیوز مطلع شد؟

اسکولیوز، که به عنوان انحراف ستون فقرات شناخته می‌شود، معمولاً باعث ایجاد مشکلات ظاهری برای فرد می‌شود. به عبارت دیگر، ممکن است یک ناهمتقارنی آشکار در ناحیه کمر ایجاد شده و یا یکی از شانه‌ها به طور مشخصی بالاتر از دیگری قرار بگیرد. این نشانه‌ها در واقع نشانه‌های اولیه ابتلای فرد به اسکولیوز هستند. در سنین بالاتر، این نشانه‌ها معمولاً در طول دوره رشد ظاهر می‌شوند و برای اعضای خانواده یا دوستان قابل تشخیص هستند. در بزرگسالانی که قبلاً به ابتلا به اسکولیوز و انحراف ستون فقرات مشکوک نبوده‌اند، ممکن است کوتاه شدن قد نسبت به گذشته، نشانه اولیه‌ای از ایجاد این مشکل برای ستون فقرات باشد. با این حال، بررسی سه بعدی ستون فقرات با استفاده از اسکن توسط یک جراح ارتوپد متخصص در این زمینه، می‌تواند ابتلای فرد به بیماری اسکولیوز در سنین مختلف را به طور دقیق تشخیص دهد.

آیا ممکن است ابتلا به اسکولیوز به دلیل مصرف غیرکافی شیر یا مصرف بیش از حد غذاهای غیرسالم باشد؟

خیر، اگرچه برخی افراد به دلیل بیماری‌های استخوانی دیگر اسکولیوز و مشکلات مربوطه را تجربه می‌کنند، اما اسکولیوز معمولی ارتباط مستقیمی با این شرایط ندارد. همچنین، در شرایط عادی، افرادی که رژیم غذایی معمولی می‌پیروند، احتمالاً میزان مناسبی کلسیم را از طریق رژیم غذایی خود تأمین می‌کنند و کلسیم مورد نیاز برای بدن به میزانی است که در صورت مصرف روزانه شیر در دسترس است. به همین دلیل، سطح کلسیم در استخوان‌ها باید به صورت طبیعی کاهش نیابد. مصرف غذاهای ناسالم به میزان بیش از حد نیز یک عادت نامطلوب است، زیرا می‌تواند منجر به افزایش وزن شود و این غذاها قادر به تأمین میزان کافی ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز برای بدن نیستند. با این حال، تا به امروز هیچ رابطه مستقیمی بین مصرف این غذاها و ابتلا به اسکولیوز مشاهده نشده است.

آیا اسکولیوز دردناک است؟

معمولاً، ایجاد خمیدگی محدود در ناحیه کمر باعث ایجاد درد نمی‌شود. به هر حال، خمیدگی زیاد می‌تواند با مقداری درد و ناراحتی برای بیمار همراه باشد. در این شرایط نه تنها ستون فقرات خم شده و چرخش می‌کند، دنده‌های سینه و تیغه‌های شانه نیز در نتیجه این شرایط در موقعیت نامناسب قرار خواهند گرفت. به این ترتیب انجام فعالیت‌های مختلف می‌تواند باعث ایجاد درد و ناراحتی در ناحیه کمر شود. علاوه بر این، با گذشت زمان، انحنای زیاد در ستون فقرات می‌تواند باعث ایجاد تغییر در مفاصل این ناحیه از بدن و ابتلای فرد به آرتروز شود. در واقع ابتلا به بیماری آرتروز نیز می‌تواند برای بیمار با درد همراه باشد.

چرا کودکان به بیماری اسکولیوز مبتلا می‌شوند؟

به دلایل مختلف کودکان به بیماری اسکولیوز مبتلا می‌شوند. رایج ترین دلیل ابتلا به این بیماری در کودکان مربوط به نارسایی‌های ژنتیک است که باعث ایجاد نقص در بخش‌های مختلف ستون فقرات می‌شود. به هر حال دلیل دقیق ایجاد این شرایط هنوز مشخص نیست، اما همواره احتمال دارد در نتیجه این شرایط کودک دچار این مشکل شود. علاوه بر این بعضی کودکان به صورت مادرزادی با شرایط اسکولیوز به دنیا می‌آیند. در اصطلاح به این شرایط اسکولیوز مادرزادی گفته می‌شود. به این ترتیب با تشکیل نامناسب یک یا چند بخش از مهره‌های ستون فقرات، به تدریج ظاهر خمیده و غیر عادی برای آن ایجاد می‌شود. در بعضی شرایط دیگر کودکان به خاطر مجموعه‌ای از بیماری‌های عصبی یا عضلانی به این مشکل دچار می‌شوند. به هر حال صرف نظر از علت ایجاد این شرایط، نتایج حاصل از آن می‌تواند با تغییر شکل و نقص ستون فقرات همراه باشد. این نقص در ادامه می‌تواند برای دنده‌ها، اندام‌های داخلی و ظاهر بدن مشکل ایجاد کند.

با استفاده از روش‌های درمان مناسب تا چه میزان می‌توان انتظار بهبود در شرایط بیماری را داشت؟

جواب این سوال به شدت و سفتی یا خشکی بخش آسیب دیده ستون فقرات قبل از عمل جراحی بستگی دارد. علاوه بر این بهبود افراد در سنین کودکی و نوجوانی معمولاً بسیار بیشتر از مقدار بهبود در سنین بزرگسالی می‌باشد. دلیل مشاهده این شرایط در افراد بزرگسال اینست که ستون فقرات آنها با گذشت زمان به خاطر از بین رفتن دیسک‌ها و تشکیل زائده‌های استخوانی سفت شده و قابلیت انعطاف‌پذیری خود را تا حدود زیادی از دست داده‌اند. اغلب، این درمان می‌تواند اصلاح شرایط را به میزان شصت تا هفتاد درصد در کودکان به همراه داشته باشد، اما میزان موفقیت این درمان برای افراد بزرگسال در حدود پنجاه درصد است.

آیا پس از عمل جراحی درمان اسکولیوز نیاز به فیزیوتراپی وجود دارد؟

استفاده از فیزیوتراپی پس از عمل جراحی به نظر جراح و نوع عمل جراحی انواع شده بر روی بیمار بستگی دارد. در صورتی که برای نگه داشتن ستون فقرات در موقعیت مناسب از ابزارهای خاص استفاده شده باشد، احتمالاً فیزیوتراپی و تمرین‌های حرکتی پس از گذشت چهار تا شش هفته از عمل جراحی برای بیمار تجویز خواهد شد. به هر حال، بسیاری از جراحان پس از گذشت سه ماه از عمل جراحی اجازه فیزیوتراپی را به بیمار خود می‌دهند یا برای این کار تا جوش خوردن کامل استخوان صبر می‌نمایند. توجه داشته باشید در اکثر موارد استفاده از روش‌های فیزیوتراپی برای افراد بزرگسال لازم و ضروری است.

انواع روش‌های فیزیوتراپی قابل استفاده برای اسکولیوز چه هستند؟

هدف اولیه فیزیوتراپی ایجاد امکان حرکت عضلات و مفاصل، آموزش نحوه صحیح راه رفتن، و نیز ساده‌سازی انجام فعالیت‌های ساده روزمره همچون حمام کردن، لباس پوشیدن، و رعایت بهداشت است. مرحله بعدی فیزیوتراپی بر ایجاد پایداری و افزایش قدرت عضلات مرکزی بدن برای حمایت از کمر و ستون فقرات متمرکز می‌باشد. علاوه بر این معمولاً در این شرایط به بیمار اطلاعات لازم درباره نحوه مراقبت از ناحیه کمر ارائه شده و تکنیک‌های مناسب برای بلند کردن اجسام به وی آموزش داده می‌شود تا به این ترتیب بتوان از ایجاد آسیب‌دیدگی‌های احتمالی بعدی جلوگیری کرد. برخی از درمان‌های فیزیوتراپی مورد استفاده در این شرایط عبارت از تمرین‌های کششی، تثبیت کمر، تقویت عضلات مرکزی بدن، حرکت‌های ایروبیک، و نیز آب‌درمانی است.

آیا نیازی به استفاده از انواع خاص تشک در تخت خواب وجود دارد؟

در این شرایط نیازی به استفاده از تشک‌های خاص در هنگام خواب نیست. به این منظور بهتر است از تشک‌های محکم یا نسبتاً سفت برای ایجاد حمایت لازم برای کمر استفاده شود. در این زمان بطور خاص استفاده از تخت‌های بیمارستان برای فرد ضروری نیست (به خصوص برای کودکان)، اما استفاده از این تخت‌ها ممکن است برای بزرگسالانی که عمل‌های جراحی پیشرفته‌تر انجام داده‌اند، مناسب و سودمند باشد. در این شرایط احتمالاً وارد شدن به تخت و خارج شدن از آن برای بیمار دشوار است و با استفاده از تخت‌های بیمارستانی می‌توان ارتفاع تخت را تنظیم کرده و انجام این کار را برای فرد بیمار ساده نمود.

تست بیدار کردن حین عمل (wake up test) چیست و چه زمان انجام می‌شود؟

تست بیدار کردن حین عمل برای بررسی وضعیت طناب نخاعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تست قبلاً در تمام عمل‌های جراحی ستون فقرات پس از انجام اصلاحات و ترمیم لازم انجام می‌شد. در واقع، پس از انجام ترمیم‌های مورد نیاز، تاثیر مواد بی حسی به مقداری کم می‌شود که بیمار بتواند به محرک‌ها با تکان دادن دست‌ها و پاهای خود واکنش نشان دهد. به این ترتیب هنگامی که عکس العمل مناسب نسبت به محرک‌ها در فرد مشاهده شد، بیمار بلافاصله به مراحل عمیق‌تر بی هوشی برگردانده می‌شود. افراد بیمار با از بین رفتن کامل تاثیر داروی بی هوشی چیزی از تست بیدار کردن حین عمل جراحی به خاطر نخواهند آورد. توجه داشته باشید امروزه از این روش در عمل‌های جراحی کمتر استفاده می‌شود، اما استفاده از آن در مواقعی که بررسی وضعیت ستون فقرات نشان دهنده یک نارسایی بوده یا هنگامی که نتایج بررسی‌ها به دلایل تکنیکی یا فاکتورهای مربوط به شرایط بیمار قابل اتکا نباشند، معمول و متداول است.

آیا در صورت ابتلا به اسکولیوز می‌توان بچه دار شد؟

بله، بیماران مبتلا به اسکولیوز می‌توانند به خانواده‌های عادی وارد شده و با زایمان طبیعی بچه دار شوند. به این ترتیب وضعیت ستون فقرات این افراد محدودیتی برای بچه دار شدن آنها ایجاد نمی‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ابتلا به اسکولیوز و بارداری کلیک کنید.