فتق دیسک گردن یکی از دلایل عمده درد گردن در قسمت فوقانی بدن است. فتق دیسک گردن وقتی تشخیص داده می‌شود که هسته داخلی دیسک در گردن دچار فتق شده یا از دیسک خارج شود و به ریشه عصب مجاور فشار وارد کند. درد ممکن است در گردن یا در داخل تیغه‌های شانه به صورت کسل کننده یا تیز بروز کند و همچنین ممکن است به سمت بازوها، دست‌ها و انگشتان گسترش پیدا کند. برخی از موقعیت‌ها و حرکت‌ها می‌تواند باعث افزایش و تشدید درد شود. این مشکل به طور معمول در گروه سنی 30 تا 50 سال اتفاق می‌افتد.
اگر فتق دیسک گردن باعث فشرده شدن نخاع شود، مشکل بسیار جدی‌تری را ایجاد می‌کند و ممکن است بیمار به یک برنامه درمانی تهاجمی‌تر نیاز داشته باشد. علائم فشرده شدن نخاع شامل لرزیدن هنگام راه رفتن، مشکل در مهارت‌های حرکتی در دست‌ها و بازوها و احساس نوعی شوک به پایین تنه یا پاها است.
برای اطلاعات بیشتر در مورد علت، علائم و درمان فتق دیسک گردن ادامه مطلب را دنبال کنید.
برای دریافت مشاوره درباره‌‌ی درمان دیسک گردن و یا برای رزرو نوبت در کلینیک توانبخشی امید می‌توانید با شماره تلفن‌های 02188801800 – 09128444990 تماس حاصل فرمایید.
علل فتق دیسک گردن
بیشتر موارد فتق در ناحیه گردن در نتیجه استرس و فشار ناگهانی در هنگام خم شدن ناگهانی، کشش یا پیچ خوردن گردن رخ می‌دهند. گاهی فتق به تدریج در طول هفته‌ها یا ماه‌ها اتفاق می‌افتد. با این حال، برخی از عوامل خطر که می‌تواند در بروز فتق دیسک نقش داشته باشند، شامل موارد زیر هستند:
- هر چه پیرتر می‌شویم، دیسک‌ها به تدریج خشک می‌شوند كه بر قدرت و مقاومت آنها تأثیر می‌گذارد.
- سابقه ضربه شدید یا جزئی به ستون فقرات گردن.
- عدم ورزش منظم، عدم استفاده از یک رژیم غذایی متعادل و مصرف دخانیات به طور قابل توجهی به ضعیف شدن دیسک کمک می‌کند.
- وضعیت بد در ستون فقرات گردن.
- ژنتیک نیز می‌تواند در بیمارانی که در معرض خطر فتق دیسک گردن قرار دارند نقش داشته باشد. مانند برخی از انتخاب‌های ما در سبک زندگی خود مثل سیگار کشیدن.
علائم فتق دیسک گردن
دیسک گردن می‌تواند علائم مختلفی را در گردن، بازو، دست و انگشتان و همچنین قسمت‌هایی از شانه ایجاد کند. علائم فتق دیسک گردن ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دردی مانند شوک یا سوزش. درد کسل کننده یا تیز در گردن یا بین تیغه‌های شانه که می‌تواند در موقعیت‌های خاص یا بعد از حرکات خاص شدت یابد.
- سوزن سوزن شدن. دردی که از ناحیه بازو به سمت دست یا انگشتان گسترش می‌یابد (رادیکولوپاتی).
- بی‌حسی در شانه یا بازو که ممکن است شامل گزگز باشد.
- ضعف که می‌تواند روی شانه، بازو و همچنین قدرت دست تأثیر بگذارد.
- درد پشت سر نیز می‌تواند یکی دیگر از علائم دیسک گردن باشد.
الگوهای درد و نقص‌های عصبی تا حد زیادی توسط محل فتق دیسک تعیین می‌شوند. مثلا:
- C4-C5 (ریشه عصبی C5) فتق دیسک در این سطح می‌تواند باعث درد شانه و ضعف در عضله دلتوئید شود و معمولاً باعث بی‌حسی یا گزگز نمی‌شود.
- C5-C6 (ریشه عصبی C6) فتق در این قسمت می‌تواند باعث ضعف عضلات دوسر و عضلات بازکننده مچ دست شود. بی‌حسی و سوزن سوزن شدن همراه با درد می‌تواند به سمت شست دست تابیده شود. دیسک گردن معمولا در این سطوح اتفاق می‌افتد.
- C6-C7 (ریشه عصبی C7) فتق دیسک می‌تواند باعث ضعف در عضله سه‌سر شود. بی‌حسی و سوزن سوزن شدن همراه با درد می‌تواند به زیر عضلات سه‌سر و به انگشت میانی منتقل شود. این سطح نیز منطقه‌ای است که دیسک گردن معمولا در آن بروز می‌کند.
- C7-T1 (ریشه عصبی C8) فتق دیسک در این سطح می‌تواند باعث ضعف، همراه با بی‌حسی و گزگز و درد شود که در زیر بازو به سمت انگشت کوچک دست گسترش می‌یابد.
تشخیص فتق دیسک گردن
به منظور ارائه درمان مناسب، تشخیص دقیق از اهمیت بالایی برخوردار است. فرآیند کامل تشخیص شامل مراحل زیر است:
- مصاحبه: پزشک با شما درباره علائمتان، شدت آنها و تاریخچه قبلی درمان صحبت خواهد کرد. او به طور جامع به محدودیت‌های حرکتی، مشکلات تعادل و درد شما پرداخته و شما را معاینه خواهد کرد.
- معاینه فیزیکی: در این مرحله، پزشک به دنبال نشانه‌ها و علائمی مانند اختلال در رفلکس اندام‌ها، ضعف عضلانی و اختلال در حس می‌گردد. همچنین، احتمال وجود آسیب در نخاع نیز بررسی خواهد شد.
- تصویربرداری: معمولاً پزشکان با استفاده از اشعه ایکس ساده روند تشخیص را آغاز می‌کنند تا سایر مشکلات مانند عفونت‌ها را رد کنند. سی تی اسکن و MRI نیز برای ایجاد تصاویر سه بعدی از منطقه کمر استفاده می‌شوند و می‌توانند در تشخیص فتق دیسک به شما کمک کنند.
تشخیص صحیح و دقیق از اهمیت بالایی برخوردار است تا درمان مناسب و موثری برای شما تعیین شود. لذا مهم است که با پزشک خود در مورد همه علائم و نیازهای خود صادقانه و دقیق صحبت کنید.
درمان فتق دیسک گردن
بیشتر موارد فتق دیسک گردن را می‌توان از طریق درمان‌های غیرجراحی کنترل کرد. با این حال اگر دیسک گردن بسیار شدیدی را تجربه می‌کنید، ممکن است اقدامات شدیدتری مانند جراحی لازم باشد. قبل از انتخاب جراحی، گزینه‌های درمانی زیر ممکن است برای کاهش درد و بهبودی شما در نظر گرفته شود:
- از داروهای شل کننده عضلات، داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا داروهای تجویز شده توسط ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی برای کمک به کاهش شدت علائم استفاده کنید.
- یخ یا بسته حرارتی را روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید.
- تمرینات ملایم را با کمک یک متخصص فیزیوتراپی انجام دهید. او می‌تواند به شما آموزش دهد که چگونه عضلات خود را به درستی کشش دهید و تقویت کنید.
- برای جلوگیری از حرکات دردناک به خود استراحت دهيد یا فعاليت‌های خود را تغییر دهید.
- تزریق استروئید ممکن است برای موارد جدی‌تر توصیه شود. استروئید در فضای اپیدورال بین مهره‌‍‌ها و نخاع شما تزریق می‌شود تا درد و تورم را کاهش دهد.
گزینه‌های درمان جراحی
در صورتی که روش‌های غیرجراحی نتیجه مطلوبی به همراه نداشته باشند، ممکن است پزشک جراحی را به شما توصیه کند. در صورتی که فتق دیسک باعث فشرده شدن نخاع (میلوپاتی گردنی) شده باشد، ممکن است نیاز به جراحی وجود داشته باشد. یکی از روش‌های جراحی رایج برای مدیریت فتق دیسک در منطقه گردن، دیسککتومی قدامی گردن است.
در برخی موارد، لازم است با برداشتن بخشی از لامینا، از پشت به فتق دیسک دسترسی حاصل شود. این روش جراحی به نام لامینوتومی (لامینوتومی خلفی) شناخته می‌شود. در بهترین حالت، این عمل جراحی با استفاده از ابزارهای تخصصی و با حداقل تهاجم مانند میکروسکوپ و آندوسکوپ انجام می‌شود. همچنین، بسته به شرایط، ممکن است جراحی فتق دیسک در یک مرکز تخصصی ستون فقرات صورت بگیرد.
مشخص است که تصمیم در مورد نیاز به جراحی و نوع روش جراحی مورد نیاز بستگی به وضعیت خاص هر فرد و تشخیص پزشک دارد. بنابراین، مهم است که با پزشک خود در مورد گزینه‌های درمانی و مزایا و معایب هر روش به طور دقیق صحبت کنید.
پیشگیری از فتق دیسک گردنی
افزایش سن اجتناب ناپذیر است اما اصلاح سبک زندگی می‌تواند به جلوگیری از بیماری دیسک گردن کمک کند. پاسچر (وضعیت قرارگیری بدن) مناسب برای بدن را تمرین کنید، وزن بدن را کنترل کنید، به طور منظم ورزش کنید و سیگار نکشید.
