چرخش لگن: راه های درمان چرخش لگن به بیرون و داخل چیست؟

لگن یک ساختار استخوانی در بدن است که قسمت بالا تنه را به پایین تنه و پاها متصل می‌نماید. سلامت لگن و سر استخوان ران برای حفظ پایداری، راه رفتن و حفظ حالت صحیح بدن اهمیت بسیار زیادی دارد. بخش بسیار زیادی از قدرت ورزشکاران توسط لگن و ران آنها تولید می‌‌شود و در صورتی که لگن و ران قوی نداشته باشند نمی‌توانند به انجام برخی فعالیت‌های ورزشی از قبیل لیفت مرده، دویدن و موارد مشابه بپردازند. همه ما باید در خصوص هر گونه شرایطی که ممکن است باعث آسیب رساندن به لگن یا بچگی آن شود کاملاً هوشیار باشیم. یکی از بد شکلی‌های لگن چرخش آن محسوب می‌‌شود.

 منظور از چرخش لگن چیست؟

چرخش لگن به معنای از بین رفتن تعادل در ناحیه لگن و چرخش آن به همراه استخوانهای لگن و سایر اعضای بدن است. ناحیه لگن شامل پاها و کمر است و به چندین عضله متصل است، که شامل عضلات چرخاننده و بازکننده کشاله ران می‌شوند. عضلات چرخاننده در قسمت جلوی پا قرار دارند و وظیفه اصلی آنها بالا بردن پا به سمت بالا است. این عضلات شامل عضله ایلیاک، عضله چهارسر ران، عضله کمر و عضله خیاطه می‌باشند. عضله بازکننده لگن باعث می‌شود که ران در حالت چرخشی قرار بگیرد و تناسب خوبی با لگن داشته باشد. عضلات بازکننده اصلی لگن شامل عضله بزرگ سرینی و عضلات همسترینگ هستند.

عضلاتی که در قسمت بالا به آنها اشاره کردیم، مقداری فشار و کشش را به ناحیه لگن وارد می‌کنند، حتی در هنگامی که از آنها استفاده نمی‌کنید. این موضوع منجر به کشش خفیف اما دائمی می‌شود. در حالت ایده‌آل، باید تعادلی بین فشار و نیروهایی که از دو طرف کمر وارد می‌شوند، ایجاد شود تا کمر و لگن با یکدیگر تعادل خوبی داشته باشند. متأسفانه، برخی افراد دچار عدم تعادل در این عضلات می‌شوند که در نهایت منجر به چرخش کمر می‌شود. در این حالت‌ها، لگن ممکن است به سمت عقب، جلو و یا حتی یک طرف از بدن منحرف شود.

انواع چرخش لگن

به طور کلی چرخش لگن به سه دسته تقسیم می‌‌شود که عبارتند از چرخش لگن به سمت جلو، چرخش لگن به سمت عقب و چرخش لگن به طرفین.

 چرخش لگن به سمت جلو

چرخش لگن به سمت جلو به صورت منحرف شدن خفیف لگن به سمت پایین و بالا آمدن کمر به سمت بالا توصیف می‌‌شود. این امر معمولاً باعث می‌‌شود که باسن به سمت بیرون منحرف گردد و در چنین حالتی انحنای قسمت پایین ستون فقرات افزایش پیدا می‌‌کند، شکم و معده به سمت بیرون هدایت می‌شوند، قد کاهش می‌یابد و بیمار متوجه تفاوت ظاهری خود خواهد شد. گرچه این وضعیت ممکن است قسمت بالا تنه مقداری گرد شود تا به ایجاد تعادل در بدن بپردازد و معمولاً در این شرایط سر به سمت جلو خم شده و شانه‌ها گرد می‌شوند.

معمولاً چرخش لگن به سمت جلو به دلیل مشکلات مرتبط با انعطاف‌پذیری، قدرت و طول عضلات پا، لگن، باسن، کمر و عضلات شکم اتفاق می‌افتد. این مشکلات باعث می‌شوند که لگن در برخی حالات و جهات خاص بیشتر کشیده شود. افرادی که این اختلال را تجربه می‌کنند، معمولاً از سفتی و کوتاهی عضلات چهار سر ران، عضلات کمر و عضلات صاف نگهدارنده ستون فقرات رنج می‌برند. عدم تعادل در این عضلات اغلب به دلیل عدم انجام فعالیت جسمانی مناسب و ورزش بیش از حد رخ می‌دهد. افرادی که بیش از حد زمانی به نشستن اختصاص می‌دهند، به دلیل ضعف عضلات سرینی و کوتاه شدن عضلات کمر، ممکن است به این مشکل دچار شوند. همچنین، افرادی که در طول کار به مدت طولانی در حالت نامناسبی قرار می‌گیرند، نیز ممکن است مشکلات مرتبط با عضلات را تجربه کنند.

چرخش لگن به سمت جلو در صورتی که به موقع درمان نشود می‌تواند باعث بروز درد لگن و کشاله ران ناشی از چرخش استخوان فمور، درد پایین کمر و همچنین درد زانو ناشی از قفل شدگی زانو و صافی کف پا شود. در چنین حالتی بیمار دچار درد شانه سردرد و درد گردن خواهد شد. به طور کلی ممکن است بیمار دچار درد عضلات ناحیه کمر شود که در چرخش لگن به سمت جلو نقش دارند. سفتی و کشیدگی عضلات می‌تواند باعث به وجود آمدن نقاط ماشه ای شود که تحت عنوان گره از آنها یاد می‌گردد.

 چرخش لگن به سمت عقب

چرخش لگن به سمت عقب زمانی به وجود می‌‌آید که قسمت پشت لگن به سمت پایین منحرف شود و قسمت جلوی آن به سمت بالا متمایل گردد در چنین حالتی در طول عضلات چرخاننده و افزایش پیدا می‌‌کند و عضلات باز کننده آن به ویژه عضلات سرینی بزرگ کوتاه خواهد شد. سفتی عضلات سرینی و عضلات شکم و همچنین ضعیف بودن عضلات کمر و عضلات پایین کمر و عضلات چهار سر ران می‌‌توانند باعث چرخش لگن به سمت عقب شوند. برخی عادات از قبیل قوز کردن پشت میز خم شدن روی میز کار و یا موارد مشابه می‌تواند باعث تغییر شکل ستون فقرات و در نهایت چرخش لگن به سمت عقب شود.

چرخش لگن به سمت عقب به اندازه چرخش لگن به سمت جلو شایع نیست. افرادی که بیشتر در معرض خطر چرخش لگن به سمت عقب قرار دارند افرادی هستند که به باشگاه می‌روند و بر روی عضلات همسترینگ، عضلات شکم و عضلات باسن تمرکز بیش از حد دارند. پرس پا و لیفت مورد از جمله تمرینات ورزشی محسوب می‌‌شوند که باعث سفتی عضلات سرینی و عضلات همسترینگ خواهند شد اما عضلات چهار سر ران و عضله کمر به اندازه آنها سفت نمی‌شود. از بین رفتن انحنای طبیعی ستون فقرات شایع‌ ترین علامت چرخش لگن به سمت عقب محسوب می‌شود. معمولاً هنگامی ‌که به ستون فقرات ناحیه قفسه سینه و گردن به سمت جلو منحرف میشوند بالا تنه نیز به سمت جلو کشیده خواهد شد. افرادی که از این اختلال رنج می‌برند دچار قوز پشت خواهند شد. در چنین حالتی به علت تحت فشار قرار گرفتن بیش از حد دیسک ستون فقرات ممکن است بیمار دچار بیرون زدگی یا پارگی دیسک شود. بیرون زدگی یا فتق دیسک منجر به التهاب اعصاب شده و بیمار دچار درد سیاتیک خواهد شد.

 چرخش لگن به طرفین

چرخش لگن به طرفین به صورت چرخش لگن و سر استخوان ران به سمت چپ یا راست توصیف می‌شود. این اختلال معمولاً در افرادی که دچار اسکولیوز یا اختلاف طول پاها هستند بیشتر به وجود می‌آید. چرخش لگن به طرفین می‌تواند به علت خم شدن یک پا به وجود بیاید اما پای دیگر کاملاً صاف باشد. چرخش لگن به سمت چپ زمانی به وجود می‌‌آید که سمت چپ لگن پایین تر از سمت راست آن باشد. از سوی دیگر چرخش لگن به سمت راست زمانی به وجود می‌‌آید که سمت راست لگن پایین تر از سمت چپ باشد. چرخش لگن به طرفین باعث می‌شود عضلات ناحیه کمر دچار چرخش شوند و تعادل خود را از دست بدهند و بیمار دچار درد کمر خواهد شد. عضلاتی که بیشتر درگیر می‌‌شوند عبارتند از عضله میانی سرینی، عضله نزدیک کننده و عضله مربع کمری. بیمارانی که دچار چرخش لگن به طرفین هستند دچار اختلالاتی از قبیل تحلیل رفتگی دیسک، درد مفصل ساکروایلیاک، اسپاسم عضلانی و بیرون زدگی دیسک خواهند شد. اختلالات لگن به علت گرفتگی عضله چرخاننده ران، عضله باز کننده و عضله مربع کمری به وجود می‌آید. به منظور درمان این اختلال بیمار باید به کشش عضلات پایین کمر و عضلات چرخاننده لگن خود بپردازد تا آنها را تقویت نماید. از سوی دیگر انحراف سر استخوان ران می‌تواند به علت ضعیف بودن عضلات چهار سر ران و عضلات چرخاننده آن به وجود بیاید که برای درمان این اختلال باید به تقویت عضلات چرخاننده ران و عضلات باز کننده پرداخت.

عوارض درمان نکردن چرخش لگن چیست؟

در صورتی که چرخش لگن به موقع درمان نشود می‌تواند باعث به وجود آمدن موارد متعددی از قبیل درد کمر، درد عضله، درد شانه، درد گردن، سردرد، درد مفصل و زانو و درد در هر یک از عضلات بدن شود.

درمان چرخش لگن

سه مورد اصلی چرخش لگن که در قسمت بالا به آنها اشاره کردیم می‌‌توانند به علت حالت نامناسب بدن در هنگام نشستن و ایستادن و نشستن به مدت طولانی به وجود بیایند و بیمار را دچار عدم تعادل عضلانی نمایند. برخی از همه نکات ورزشی که به طور یکسان همه نقاط بدن را تحت تاثیر قرار نمی‌دهند و به توزیع فشار نمی‌پردازند می‌توانند در به وجود آمدن چرخش لگن نقش داشته باشند. موارد خفیف چرخش لگن با اصلاح الگوی نشستن و افزایش سطح فعالیت جسمانی بهبود پیدا می‌کنند. با این حال در موارد شدید بیمار به تمرینات ورزشی تخصصی و فیزیوتراپی تحت نظر متخصص با تجربه نیاز خواهد داشت.

 درمان دستی

متخصص درمان دستی از برخی روش‌های خاص به منظور اصلاح چرخش لگن به طرفین استفاده می‌‌کند تا به درمان درد و بهبود دامنه حرکات عضلات، رباط و مفاصل اطراف لگن بپردازد. برنامه درمان دستی می‌‌تواند شامل درمان دستی، ماساژ درمانی، فیزیوتراپی و حرکات کششی باشد. هدف از درمان دستی افزایش تعادل بدن بدون نیاز به مصرف داروهای خوراکی یا تزریقی می‌باشد.

فیزیوتراپی

متخصص فیزیوتراپی می‌تواند به تجویز برخی تمرینات ورزشی تقویتی و کششی مخصوص عضلات بپردازد که بیمار باید آنها را در منزل انجام دهد تا درد و ناراحتی ناشی از چرخش لگن به طرفین بهبود پیدا کند. او همچنین توصیه‌های لازم به منظور کنترل مشکل ایجاد شده و اصلاح سبک زندگی را ارائه خواهد کرد. هدف از انجام فیزیوتراپی بهبود تعادل و تقارن لگن و تقویت عضلات ضعیف بدن و افزایش طول آن ها می‌باشد.

 ماساژ درمانی

متخصص ماساژ درمانی از برخی روش‌های دستی به منظور شل شدن عضلات محافظ لگن استفاده می‌کند. ماساژ درمانی همچنین به بهبود گردش خون در ناحیه مورد نظر کمک می‌کند که این امر منجر به کاهش التهاب و تسکین درد خواهد شد. از جمله این روش‌های درمانی که بهبود مشکل بیمار کمک می‌کنند می‌توان به ماساژ عمیق بافت، آزاد سازی میوفاسیال و روش‌های مورد استفاده در طب سنتی چین اشاره کرد که باعث افزایش سطح گردش خون می‌شوند.

ورزش کردن

ورزش کردن به بیمار کمک می‌کند عضلات چرخاننده داخلی ران تقویت گردند. ورزش کردن و انجام دادن حرکات کششی به بهبود انعطاف پذیری و دامنه حرکات عضلات چرخاننده داخلی ران کمک خواهد کرد. انجام دادن تمرینات ورزشی مخصوص عضلات چرخاننده داخلی ران و حرکات کششی می‌تواند به زانو فشار وارد کند و در صورتی که شما دچار درد زانو شده اید باید از ورزش کردن خودداری نمایید.

حرکت پل

این تمرین ورزشی باعث تقویت عضلات همسترینگ و عضلات سرینی خواهد شد. برای انجام این تمرین باید به صورت زیر عمل کنید:

• به پشت روی زمین دراز بکشید و بابای خود را خم کنید به نحوی که کف پای شما به صورت صاف روی زمین قرار بگیرد و پاهای تان به عرض شانه‌ها باز گردد و هر دو دست خود را کنار بدن تان قرار دهید.
• پاشنه‌های خود را به زمین فشار دهید و سعی کنید لگن خود را به سمت بالا هدایت نمایید تا بالا تنه و ران شما در یک مسیر مستقیم قرار بگیرد.
• حدود ۲ تا ۳ ثانیه در این حالت بمانید و سعی کنید این تمرین را ۸ تا ۱۲ مرتبه تکرار نمایید.
• باید در هنگام انجام این تمرین عضلات شکم و باسن خود را منقبض نمایید و دقت داشته باشید که حرکت پل را به طور صحیح انجام دهید.

انجام دادن حرکت اسکات

حرکت اسکات جزو آن دسته از تمریناتی است که همه نقاط بدن را هدف قرار می‌‌دهد و به تقویت عضلات سرینی، عضلات همسترینگ، عضلات چهارسر ران و سایر عضلات بدن کمک می‌کند. برای انجام این تمرین باید به صورت زیر عمل کنید:

• پاهای خود را به عرض شانه باز کنید به نحوی که نوک انگشتان شما به سمت مقابل قرار بگیرد.
• بدن خود را پایین بیاورید و در حالت نشسته قرار بگیرید به نحوی که ران شما موازی با سطح زمین باشد. در هنگام انجام این تمرین دقت داشته باشید که عضلات شکم خود را منقبض کنید و کمر شما در حالت خنثی قرار بگیرد.
• سپس به آرامی بلند شوید و در حالت ایستاده قرار بگیرید و به آرامی و با منقبض کردن عضلات سرینی خود لگن تان را به آرامی به سمت جلو هدایت کنید.
• سعی کنید این تمرین را ۱۵ تا ۲۰ مرتبه تکرار نمایید.
• به خاطر داشته باشید که در هنگام انجام دادن حرکت اسکات نباید زانوهای شما به سمت انگشتان منحرف شوند یا آنکه به سمت داخل بچرخند. از صاف کردن انحنای قسمت پایین کمر خود و یا خم کردن بیش از حد آن اجتناب نمایید. عضلات شکم و عضلات سرینی خود را منقبض کنید.

در هنگام انجام این تمرین باید به روبرو نگاه کنید و تصور کنید که در حال نشستن روی صندلی هستید.