آرتروز گردن نوعی بیماری است که گردن فرد به خصوص هفت مهرهای که در آن قرار دارد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری عمدتا میان افراد مسن دیده می‌شود ولی در بین جوانان نیز غیر معمول نیست. دلایل مختلفی مانند آسیب دیدگی گردن یا جابجایی مهرهها، بالا رفتن سن، عمل جراحی، بی‌تحرکی گردن (به طور مثال کار کردن طولانی مدت با رایانه) و … باعث این بیماری می‌شوند. طی این بیماری مهرههای ستون فقرات و مهرههای گردنی بسیار ضعیف شده و تراکم و قدرت استخوان‌ها از بین می‌رود. در نتیجه درمان زودهنگام بیماری باعث جلوگیری از عوارض و آسیب‌های دائمی آن می‌شود.
در این مقاله، علائم آرتروز گردن و روش‌های درمان آن مورد بحث قرار گرفته است.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی آرتروز گردن و یا برای رزرو نوبت در کلینیک امید با شماره تلفن 02188900434 تماس حاصل فرمایید.
علل بروز آرتروز گردن
اکثریت بر این باورند که آرتروز گردن به دلیل فرسودگی غصروف و استخوان‌ها اتفاق می‌افتد و عامل اصلی بروز آن بالا رفتن سن افراد است. با این حال، این بیماری ممکن است به دلایل زیر هم ایجاد شود:
- خارها‌ی استخوانی. بدن انسان دائما در تلاش برای ساختن استخوان‌های اضافه جهت قوی‌تر کردن ستون فقرات است که همین امر باعث رشد بیش از حد استخوان‌ها می‌شود. ممکن است این استخوان‌های اضافی به قسمت‌های آسیب پذیر ستون فقرات مانند مغز و رشته‌های عصبی فشار آورده و باعث درد در این نواحی شوند.
- کم‌آبی مهرههای ستون فقرات. بین استخوان‌های ستون فقرات مهر‌ه‌هایی قرار دارد که فضاهای نرمی را برای جذب شوک ناشی از بلند کردن اجسام سنگین و یا سایر فعالیت‌های انسان، ایجاد می‌کنند و مانع از فشار وارده به ستون فقرات می‌شوند. با گذشت زمان، مایعی ژل‌مانند که بین این مهرهها قرار دارد خشک شده در نتیجه استخوان‌ها بیشتر با یکدیگر برخورد دارند و این فرآیندی بسیار دردناک است. این مسئله ممکن است در اوایل دهه سوم زندگی اتفاق بیفتد.
- فتق دیسک بین مهرهای. در مواردی مهرههای ستون فقرات ممکن است دچار شکاف‌هایی شده و این اتفاق باعث خروج مایع ژل‌مانند بین آنها می‌شود و بر نخاع و اعصاب فشار آورده و علائمی از قبیل بی‌حسی و درد در ناحیه بازو ایجاد می‌کند.
- آسیب دیدگی. هر نوع صدمه به گردن مانند سقوط از ارتفاع یا تصادفات رانندگی، می‌تواند روند پیری را تسریع کرده و احتمال ابتلا به آرتروز گردن را افزایش دهد.
- سفت شدن رباط‌ها. مجرای ستون فقرات (نخاع) توسط طناب‌های محکمی به نام رباط به هم متصل می‌شوند. در طول زمان، این رباط‌ها سفت‌تر شده و باعث محدود شدن حرکات گردن و گرفتگی آن می‌شوند.
- استفاده بیش‌از‌حد. آرتروز گردن اغلب در افرادی دیده می‌شود که دارای شغل یا فعالیتی هستند که نیاز به تحرک زیاد یا جابجایی وسایل سنگین دارد و این حرکات باعث فرسودگی زودرس استخوان‌های آنها می‌شود.
عوامل موثر در بروز آرتروز گردن
عوامل خطرناک مختلفی وجود دارد که به افزایش احتمال دچار شدن به آرتروز گردن کمک می‌کند. این عوامل شامل:
- کهولت سن که اصلی‌ترین عامل این بیماری است.
- آسیب دیدگی گردن.
- مشاغل خاص مانند ساختمان سازی که باعث فشار اضافی بر گردن می‌شود.
- استرس مداوم و زیادی که باعث ثابت نگه داشتن گردن برای طولانی مدت می‌شود.
- سوابق خانوادگی و ژنتیک نقشی مهم در بروز آرتروز گردنی دارند.
- استعمال دخانیات.
- اضافه وزن.
- بی‌تحرکی.
علائم آرتروز گردن
شناسایی علائم بیماری در مراحل اولیه به فرد کمک می‌کند تا بیماری خود را درمان کرده و از آسیب جدی و دائمی به عصب‌ها در ناحیه گردن پیشگیری کند.
گردن درد
شایع‌ترین نشانه آرتروز گردن، درد در ناحیه گردن و شانه‌هاست که در اثر آسیب به مهرهها ایجاد می‌شود و باعث سختی در حرکت دادن گردن و درد شانه‌ها و قسمت پشت سر می‌شود. اگر مهرهها جابجا شوند و بر عصب‌های دست فشار بیاورند، درد در ناحیه دست‌ها نیز حس خواهد شد.
صدای تلق شنیدن از استخوان‌ها
ناحیه شانه و گردن دچار سفتی مداوم شده و هنگامی که فرد می‌خواهد شانه و گردن خود را تکان دهد یا بچرخاند به احتمال زیاد صدایی شبیه تلق یا خوردشدگی شنیده می‌شود. این اتفاق نشانه‌ای قطعی برای آرتروز گردن است و باید بدون اتلاف وقت جهت جلوگیری از آسیب دیدگی جدی عصب‌ها، برای درمان فرد اقدام شود.
سوزش و بی‌حسی
به دلیل اینکه در اثر جابجا شدن مهرهها اعصاب آن ناحیه تحت فشار قرار می‌گیرند، ممکن است هنگام حرکت دادن دست‌هایتان دچار بی‌حسی، سوزش و درد در آنها شوید.
در نتیجه هر نوع گرفتگی یا فشار بر رگ‌های خونی را نباید نادیده گرفت چرا که ممکن است در صورت عدم درمان، صدمات جبران‌ناپذیری بر بدن وارد کنند.
ضعف عضلانی
ضعف عضلانی یکی دیگر از علائم آرتروز گردن است. عضلات دست ممکن است به دلیل کاهش خونرسانی به آنها ضعیف شده و فرد در نگه‌داشتن اجسام و کنترل حرکات دست خود به سختی افتاده و یا دچار لرزش دست شود. اگر علائم قبلی با درد، بی‌حسی و سوزش همراه باشند به طور قطع علت آن آرتروز گردن است.
سردرد و سرگیجه
در اثر انقباض عصب‌ها، جریان خون به سمت سر به شدت تحت تاثیر قرار می‌گیرد و فرد دچار سرگیجه و سردرد مقطعی می‌شود. انقباص عصب‌ها مشکلاتی همچون ناتوانی در حفظ تعادل و سختی هنگام راه رفتن را ایجاد می‌کنند و با گذشت زمان علائم بیماری وخیم‌تر شده و سرانجام برای برداشتن فشار از روی عصب‌ها ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد. از آنجایی که صدمات ایجاد شده طی بیماری قابل برگشت نیستند، شناسایی علائم در مراحل اولیه بسیار اهمیت دارد.
تشخیص بیماری آرتروز گردن
سکته مغزی رخ می‌دهد زمانی که جریان خون به یک ناحیه از مغز قطع می‌شود. علائم این حالت به ناحیه‌ای از مغز که تحت تأثیر فقدان خونرسانی قرار می‌گیرد وابسته است و ممکن است شامل تغییر در احساس و کنترل حرکتی شود.
به علاوه، شدت علائم سکته مغزی به میزان تحت تأثیر قرار گرفتن بافت مغز از جریان خون بستگی دارد. به عنوان مثال، در صورتی که شخص دچار سکته مغزی خفیف شود، احتمالاً با ضعف موقت دست یا پا روبه‌رو می‌شود. اما افرادی که سکته مغزی شدیدتری داشته‌اند، ممکن است به طور دائمی از یک سوی بدن فلج شده یا قادر به صحبت کردن نباشند. اگر جریان خون به سرعت و به طور خودبخود یا از طریق درمان پزشکی بهبود نیابد، ممکن است اثرات آن دائمی باشند.
حمله ایسکمیک گذرا (TIA) گاهی به عنوان “سکته مغزی خفیف” نیز شناخته می‌شود. در این حالت، علائم سکته مغزی بروز می‌کنند، اما به طور خودبخودی برطرف می‌شوند.
بعضی افراد به طور کامل پس از سکته مغزی بهبود می‌یابند، اما بیش از دو سوم افراد باقیمانده با نوعی از ناتوانی روبرو می‌شوند.
رایج‌ترین درمان آرتروز گردن چیست؟
در ادامه مساله چگونگی مدیریت شرایط و سلامت جسمی فرد مطرح است.
در اکثر موارد درمان بیماری آرتروز گردن باید با دقت انجام شده و شامل موارد زیر می‌شود:
داروها
استفاده از داروهای ضد التهاب، مسکن‌ها و شل کننده‌های عضلانی برای رفع التهاب، گرفتگی عضلات و تسکین درد.
فیزیوتراپی
انجام منظم فیزیوتراپی جهت بازگرداندن تعادل بدنی، بهبود انعطاف‌پذیری گردن، جلوگیری از آسیب بیشتر به اعصاب آن ناحیه، بازیابی عملکرد طبیعی گردن و تسکین طولانی مدت درد پیشنهاد می‌شود. فیزیوتراپی بهترین گزینه درمانی موجود است چرا که نه تنها به تقویت مفاصل و عضلات کمک می‌کند بلکه وضعیت بدنی فرد را بهبود بخشیده و از بروز علائمی که منجر به هر نوع ناتوانی عملکردی در گردن یا ستون فقرات می‌شود، جلوگیری می‌کند. طول دوره فیزیوتراپی ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد اما معمولا شش تا هشت هفته زمان می‌برد.
گردنبند طبی نرم
برای محدود کردن حرکات گردن و استراحت دادن به عضلات آن پزشک برای فرد بستن گردنبند طبی نرمی را به مدت کوتاه تجویز می‌کند (استفاده طولانی مدت ممکن است قدرت عضلات گردن را تحت تاثیر قرار دهد).
یخ، گرما و سایر روش‌های ماساژ درمانی
برای درمان آرتروز گردنی، پزشکان معمولا استفاده از یخ، گرما و سایر روش‌های ماساژ و درمان خانگی را جهت کنترل درد توصیه می‌کنند.
تزریق داروهای استروئیدی
بسیاری از بیماران برای تسکین موقت درد از این داروها استفاده می‌کنند که به آنها در حفظ تعادل و حرکات بدن کمک کرده و از درد‌های مزمن نجات می‌دهند.
عمل جراحی
این روش برای درمان بیماری آرتروز گردن معمول نیست اما در شرایط زیر توسط پزشکان توصیه می‌شود:
- اعصاب نخاعی توسط مهر‌ه یا استخوان فتق شده تحت فشار باشند.
- کانال نخاعی تحت فشار قرار گرفته و نیاز به درمان فوری پزشکی داشته باشد.
فقط بیمارانی که دارای علائم عصبی پیش‌رونده مانند ضعف یا بی‌حسی در ناحیه بازو، از دست دادن تعادل و زمین‌خورد‌ن‌های مکرر باشند به احتمال زیاد نیاز به عمل جراحی دارند. علاوه بر این کسانی که دارای درد شدید هستند و از روش‌هایی غیر از جراحی بهبود نیافته‌اند، ممکن است به عمل نیاز پیدا کنند.
