تصادفات خودرویی میتوانند باعث بروز انواع مختلفی از آسیب دیدگی‌ها شوند و برخی از آن‌ها واقعا تخریب کننده بدن هستند. کمر و ستون فقرات در هنگام بروز تصادفات خودروی مستعد آسیب دیدگی هستند. اسکولیوزیس به علت تروما یکی از انواع آسیب دیدگی‌های کمر است که اغلب به علت تصادف به وجود میآید و باعث افزایش انحراف ستون فقرات میشود. فردی که دچار این اختلال است معمولاً ستون فقرات او شکل غیر طبیعی پیدا می‌کند و به شکل C یا S دیده میشود.
علل بروز اسکولیوز چیست؟
همیشه نمی‌توان علت بروز اسکولیوزیس را مشخص کرد. برخی از دلایل شناخته شده افزایش انحراف ستون فقرات به شرح زیر می‌باشد:
- اختلالات مادرزادی که استخوان‌ها به طور صحیح تشکیل نمی‌شوند.
- بیماری‌های تحلیل برنده از قبیل دیستروفی عضلانی
- تحلیل رفتن دیسک بین مهره‌های ستون فقرات
- ضربه به کمر در تصادفات خودرویی یا سایر انواع آسیب دیدگی‌ها
چگونه تروما میتواند باعث انحراف ستون فقرات شود؟
استخوان‌های کوچکی که در ناحیه ستون فقرات قرار دارند، به عنوان مهره شناخته می‌شوند و به طریقی طراحی شده‌اند تا طناب نخاعی را محافظت کنند. در بدن انسان، ستون فقرات به طور نسبتاً صافی قرار دارد تا بدن به صورت مستقیم قرار بگیرد. تروما یا تغییرات دیگر در مهره‌ها یا دیسک‌های بین مهره‌ها میتوانند باعث افزایش انحراف ستون فقرات شوند. اسکولیوزیس که ناشی از ضربه است میتواند به علت تصادف یا عمل جراحی رخ دهد. اگر ستون فقرات شما دچار ضربه فیزیکی شده و به درستی درمان نشده باشد، احتمال آسیب دیدگی مهره‌های این ناحیه وجود دارد و این شرایط میتوانند بر روی انحراف ستون فقرات تأثیرگذار باشند. به عنوان مثال، این اختلال ممکن است به علت شکستگی ستون فقرات که هرگز تشخیص داده نشده و به طور صحیح ترمیم نشده است، رخ دهد.
علائم و نشانه‌های اسکولیوزیس به علت تروما چیست؟
در صورتی که شما پس از تصادف با ماشین یا موتور سیکلت متوجه شدید که دچار درد کمر هستید باید فوراً به پزشک مراجعه کنید تا کمر شما را معاینه کند و در صورتی که کمر آسیب دیده باشد بتواند اقدامات لازم درمانی را انجام دهد. معمولاً همیشه از همان لحظه اول پس از تصادف وسعت آسیب دیدگی کمر معلوم نیست و درمان نامناسب آسیب به کمر میتواند باعث افزایش انحراف ستون فقرات شود. علائم و نشانه‌های اسکولیوزیس به علت تروما به غیر از درد میتواند شامل موارد زیر باشد:
- عدم تناسب شانه‌ها
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن در بازوها یا پاها
- بلند بودن یک پا از پای دیگر یا غیر عادی بودن هر دو
- عدم تناسب قفسه سینه
درد کمر پس از تصادفات خودروی چگونه تشخیص داده میشود و درمان می‌گردد؟
در صورتی که پس از تصادفات خودرو یا موتورسیکلت، شما با هرگونه درد کمر مواجه شده‌اید، حتی اگر درد خفیفی باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. زیرا درد کمر خفیف ممکن است به یک درد شدید و مداوم ناشی از آسیب دیدگی ستون فقرات تبدیل شود. پزشک با استفاده از عکسبرداری توسط اشعه ایکس، آسیب دیدگی کمر را ارزیابی می‌کند تا تغییرات ساختاری در ستون فقرات را تشخیص دهد. ممکن است پزشک، برای تشخیص دقیق‌تر و مشخص کردن وسعت آسیب دیدگی کمر، درخواست انجام روش‌های تصویربرداری دیگر را داشته باشد. عدم درمان مشکلات دیسک بین مهره‌ها یا خود مهره‌ها میتواند منجر به درد مزمن یا آسیب دیدگی و انحراف ستون فقرات شود. اگر پزشک متوجه شود که شما دچار مشکلاتی مانند شکستگی مهره یا فتق دیسک هستید یا علائم و نشانه‌های اسکولیوزیس به دلیل تروما را دارید، باید به طور سریع برنامه درمانی خود را شروع کنید و دستورات پزشک را رعایت کنید. هدف درمان این اختلال کاهش درد و جلوگیری از پیشرفت انحراف ستون فقرات در آینده است. پزشک ممکن است از شما درخواست استفاده از بریس مخصوص کمر را داشته باشد. ورزش و فیزیوتراپی همچنین تأثیر قابل توجهی در بهبود علائم و نشانه‌های درد و ناراحتی دارند. در صورتی که آسیب دیدگی ستون فقرات شما بسیار شدید باشد، پزشک ممکن است عمل جراحی را توصیه کند.
آیا انجام عمل جراحی برای همه افرادی که اسکولیوزیس دارند ضروری است؟
انجام عمل جراحی برای درمان اسکولیوز یک عمل کاملا جدی است و قبل از آنکه هرگونه عملی برای درمان افزایش انحراف ستون فقرات انجام شود پزشک باید به توضیح خطرات و مزایای عمل جراحی بپردازد و بیمار خود را توجیه کند. معمولاً پزشک زمان قابل توجهی را به صحبت کردن درباره خطرات مزایا و هر آنچه که ممکن است در عمل جراحی برای درمان انحراف ستون فقرات پیش بیاید اختصاص خواهد داد.
انجام عمل جراحی اسکولیوزیس چقدر طول می‌کشد؟
انجام عمل جراحی اسکولیوزیس به علت تروما یک عمل پیچیده است و مراحل مختلفی برای انجام آن وجود دارد که پزشک از همه آن‌ها پیروی خواهد کرد. معمولاً انجام این عمل جراحی چیزی حدود ۴ تا ۶ ساعت طول می‌کشد. در صورتی که پزشک مجبور باشد به صورت همزمان از جلو و عقب ستون فقرات به انجام عمل جراحی بپردازد بدون شک زمان لازم برای انجام عمل طولانی تر خواهد شد.
پس از عمل جراحی چه اتفاقی رخ میدهد؟
درمان در محلی که احساس درد میشود، به طریقی دقیق انجام میشود. پزشک یک کاتتر را از طریق ستون فقرات می‌گذارد و داروهای مسکن را مستقیماً به نخاع مرکزی تزریق می‌کند. این روش باعث کاهش درد بیمار میشود و او میتواند به دستورات پزشک پیروی کند. برخی بیماران ممکن است یک روز پس از عمل جراحی بتوانند روی صندلی بنشینند و یک یا دو قدم راه بروند. در روز سوم، بیمار میتواند ایستاده و کمی راه برود و در روز چهارم فاصله بیشتری را طی کند. معمولاً پس از پنج روز، بیمار از بیمارستان مرخص میشود و به بخش توانبخشی فرستاده میشود تا در آنجا حدود یک هفته بستری شده و توانایی خود را بهبود بخشد و به فعالیت‌های روزمره بپردازد. در این مرحله، برخی بیماران نیاز به استفاده از بریس محافظ دارند. بریس‌های جدید از مواد ترموپلاستیک سبک ساخته شده‌اند و بیمار میتواند به راحتی آن‌ها را بپوشد و بیاورد. نیازی به استفاده از بریس در خوابیدن یا حمام گرفتن نیست و این یکی از مزایای بریس نسبت به گچ است که در گذشته پس از عمل جراحی استفاده می‌شد.
سوالات متداول درباره اسکولیوزیس به علت تروما
آیا زنان و مردان به طور یکسان دچار اسکولیوزیس می‌شوند؟
شیوع اسکولیوز در زنان و مردان تقریباً یکسان است اما آنچه که جالب است این است که سرعت پیشرفت این اختلال در زنانی که در دوران نوجوانی و جوانی افزایش انحراف ستون فقرات در آن‌ها تشخیص داده شده است که ۷ تا ۸ برابر بیشتر از مردانی است که در همان سن مشکل آن‌ها تشخیص داده شده است.
آیا اسکولیوزیس یک بیماری پیشرونده است؟
آنچه که ما درباره اسکولیوزیس می‌دانیم این است که به طور مداوم در حال تغییر کردن است. در گذشته این باور وجود داشت که با بزرگ شدن بیمار و رسیدن به دوران بزرگسالی انحراف ستون فقرات بیماران ثابت میشود و دیگر پیشرفت نخواهد کرد. این مسئله در تعداد زیادی از بیماران واقعیت دارد اما برخی از افراد مبتلا به انحراف ستون فقرات همچنان در دوران بزرگسالی نیز شاهد پیشرفت بیماری خود خواهند بود. سال‌ها قبل پزشکان تصور می‌کردند که معمولاً انحراف ۵۰ درجه‌ای ستون فقرات ناحیه قفسه سینه در دوران بزرگسالی افزایش پیدا نمی‌‌کند اما اکنون متوجه شده‌اند که در برخی از موارد این اختلال به پیشرفت خود ادامه میدهد. همیشه احتمال بروز انحراف ستون فقرات وجود دارد اما تعداد زیادی از پزشکان عمومی و متخصصان داخلی و پزشکان که اطلاعات جدیدی در ارتباط با این اختلال ندارند اقدامات مراقبتی بسیار دشوار و چالش برانگیزی را برای بیماران خود در نظر می‌گیرند.
آیا آسیب دیدگی ستون فقرات میتواند به دنبال برخی از بیماری‌ها از قبیل ویروس به وجود بیاید؟
بیماری فلج اطفال یکی از دلایل بسیار شایع نورولوژیکی در بروز اسکولیوز محسوب میشود. در دهه سی و چهل که فلج اطفال به یک بیماری همه گیر تبدیل شد احتمال آن که کودکان دچار اسکولیوز شوند بسیار افزایش یافته بود.
آیا فاکتورهای محیطی در بروز انحراف ستون فقرات نقش دارند؟
تحقیقات همچنان در خصوص عوامل محیطی در بروز انحراف ستون فقرات ادامه دارد و اگرچه اطلاعات متعددی به دست آمده است ارتباط دقیق بین اسکولیوز و مصرف داروها یا عوامل محیطی ثابت نشده است.
آیا اسکولیوزیس همیشه در دوران کودکی به وجود میآید؟
اکثر افراد تصور می‌کنند که افزایش انحراف ستون فقرات یک بیماری مخصوص دوران کودکی است. در حقیقت این اختلال بیشتر در دوران جوانی و نوجوانی و بین سنین ۹، ،۱۰ ۱۱ یا ۱۲ سالگی تشخیص داده میشود. با این حال احتمال شروع آن در دوران بزرگسالی یا پیشرفت آن در این دوران نیز وجود دارد که معمولا به علت بیماری تحلیل برنده دیسک به وجود میآید و با اسکولیوزیس ایدیوپاتیک نوجوانان تفاوت دارد.
آیا اسکولیوزیس ارثی است؟
تصور بر این است که اسکولیوز ارثی است و در میان اعضای خانواده دیده میشود. در هر نسلی تنوع زیادی در ژن‌ها به وجود میآید و میتواند بر نحوه شدت انحراف ستون فقرات تأثیر بگذارد. به عنوان مثال ممکن است یک مادر دچار انحراف خفیف و ستون فقرات باشد اما دختر او دچار انحراف شدید ستون فقرات شود یا آنکه ستون فقرات یک مادر انحراف شدیدی داشته باشد اما نوه‌های او دچار اسکولیوز شوند این در حالی است که پدر و مادر این کودکان به چنین اختلالی مبتلا نیستند.
پزشک چه اقداماتی را برای تسکین درد ناشی از افزایش انحراف ستون فقرات در بزرگسالان انجام میدهد؟
کنترل در یکی از دلایل اصلی درمان اسکولیوز است. درد میتواند بیمار را از انجام کارهای روزمره خود بازدارد و هم بر زندگی فردی و عاطفی بیمار تأثیر بگذارد و هم با تاثیرات گسترده بر سایر جنبه‌های زندگی او همراه باشد. مهمترین کار پزشک این است که به کمک روش‌های غیر جراحی به درمان درد بپردازد و در صورتی که این روش‌های غیر جراحی باعث بهبود درد بیمار نشد انجام عمل جراحی را توصیه کند.
