تحقیقات نشان داده است که 60 تا 80 درصد از افراد در طول زندگی خود کمردرد را تجربه میکنند و در میان تمام رده های سنی، این مشکل در بانوان کمی رایجتر میباشد. کمردرد در بانوان همراه با افزایش سن، شدت پیدا میکند. علاوه بر این، در یک تحقیق با موضوع میانسالی، افزایش وقوع کمردرد در بانوان نسبت به آقایان، پس از دوران یائسگی، گزارش شده است.
برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد کمردرد در بانوان و رزرو وقت مشاوره با مرکز جامع توانبخشی امید به شماره 09107803155 تماس حاصل فرمایید.
عوامل ایجاد کمردرد در بانوان
دلایل مختلفی برای ایجاد کمردرد در بانوان وجود دارد. بعضی از این دلایل مخصوص بانوان و بعضی دیگر در بین تمام جنسیتها متداول میباشد.
عوامل ایجاد کمردرد مخصوص بانوان
بعضی از عوامل ایجاد کمردرد، مخصوص بانوان میباشد. این عوامل در زیر توضیح داده شده اند:
مشکلات یائسگی و هورمونی
تحقیقات نشان داده است که درد مزمن کمر، یکی از چالش‌های شایع در حوزه عضلانی-اسکلتی برای بانوان در دوران یائسگی میباشد. تقریباً 70 درصد از بانوان، پیش از شروع یائسگی، علائم کمبود استروژن را تجربه میکنند. همچنین، در نیمی از بانوان قبل از آغاز یائسگی، درد عضلانی-اسکلتی گزارش شده است. بیشتر مطالعات نشان میدهد که افزایش علائم یائسگی، با علائم درد مزمن کمر، مرتبط است.
قاعدگی یا اختلال در عملکرد رحم
دیسمنوره (Dysmenorrhea) که یک اختلال در عملکرد رحم و عامل اصلی درد شکم مکرر و شدید بانوان در دوران قاعدگی میباشد، نیز باعث ایجاد کمردرد در بانوان میگردد. این وضعیت به صورت اولیه یا ثانویه طبقه بندی شده است و با داشتن هر دو نوع، کمردرد یک علامت رایج خواهد بود.
- دیسمنوره اولیه هنگامی آغاز میگردد که در آن عادت ماهیانه زن آغاز میشود و در طی زندگی، با آن فرد باقی میماند. انقباضات رحمی خشن و غیرمعمول آن، میتواند منجر به ایجاد دردهای شکم به صورت مکرر و شدید گردد.
- دیسمنوره ثانویه معمولاً دیرتر در طول زندگی خود را نشان میدهد و توسط وضعیت دیگری مانند بیماری اندومتریوز یا بیماری التهاب لگن، به وجود خواهد آمد.
اندومتریوز
اندومتریوز یک بیماری مزمن است که ممکن است منجر به کمردرد در زنان شود. در این وضعیت، بافتی که رفتار آن شبیه بافت رحم است، خارج از رحم، در فضای لگن و سایر مناطق بدن رشد میکند. بافت جابجا شده نسبت به تغییرات هورمونی بدن واکنش نشان میدهد و ممکن است منجر به ورم، درد، لکه‌بینی در طول دوره قاعدگی و خونریزی شود.
بخاطر اینکه خونریزی ناشی از اندومتریوز مانند پوشش داخلی رحم، ماهانه افزایش مییابد و محلی برای جذب خون وجود ندارد، مایع اضافی باعث تحریک و التهاب بافت‌های اطراف میشود. به همین دلیل، این عامل میتواند باعث ایجاد عادات ماهیانه دشوار، دردهای مزمن و تماس‌های در بافت شود.
علائم اندومتریوز ممکن است در هر مرحله‌ای از چرخه قاعدگی ظاهر شود. درد در منطقه لگن که به سمت پا نیز گسترش مییابد، بسیار شایع است و برخی از زنان تجربه دردهای جویدنی و ضربان دار را دارند که شدت آنها میتواند از خفیف تا شدید بودند.
این علائم عبارتند از:
- درد شکمی یا کمردرد
- درد در هنگام راه رفتن یا ایستادن
- درد در هنگام تخمک گذاری
- درد در هنگام دفع ادرار
- التهاب حفره لگن
- یبوست
- درد در هنگام برقراری رابطه جنسی
- درد در کارکرد روده و تشعشع ناشی از درد مقعدی
- درد ناشی از چسبندگی (مقدمه ای بر شکاف در بافت) داخل مثانه، لوله های فالوپ، روده و تخمدانها.
- خستگی مزمن
بیماری اندومتریوز در ابتدا ممکن است توسط یک پزشک، با پیدا کردن رشد آندومتری، توسط آزمایش لگن، تشخیص داده شود. همچنین درخواست آزمایش تصویربرداری، باعث کمک دهی به تشخیص کیستهای آندومتر خواهد شد.
سندروم پیش از قاعدگی (PMS)
سندروم پیش از قاعدگی به وضعیتی گفته میشود که بانوان قبل از آغاز دوره قاعدگی، با آن روبرو میشوند. این مورد، علائم بسیاری دارد و شما ممکن است همه آنها را نداشته باشید. به طور گسترده، این علائم عبارتند از:
- علائم فیزیکی، مانند:
- کمردرد
- سردرد
- کوفتگی
- نفخ
- علائم احساسی و رفتاری، مانند:
- نوسانات خُلقی
- هوسهای غذایی
- اضطراب
- مشکل در تمرکز
سندروم پیش از قاعدگی، چند روز قبل از دوره قاعدگی شما آغاز میگردد و یک یا دو روز پس از آغاز دوره قاعدگی، پایان مییابد.
اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی (PMDD)
اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی، نسبت به سندروم پیش از قاعدگی، حالت شدیدتری دارد، به گونه ای که علائم آن به شدت بر عملکرد روزانه تاثیر میگذارد. بعضی از افراد که دچار اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی هستند، ممکن است در صورت داشتن علائم، قادر به انجام کاری نباشند. نسبت به سندروم پیش از قاعدگی، تعداد کمتری از بانوان با اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی دست و پنجه نرم میکنند.
علائم احساسی، رفتاری و فیزیکی در این مشکل مشابه با مشکل سندروم پیش از قاعدگی میباشد. با اینحال، تجربه تمام انواع این علائم، ممکن است بدتر باشد. این علائم معمولاً یک هفته قبل از قاعدگی خود را نشان میدهد و چند روز پس از دوره قاعدگی شما، تمام میشود.
شما ممکن است در صورت داشتن سابقه خانوادگی در زمینه افسردگی، دیگر نوسانات خُلقی و اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی، در معرض خطر ابتلا به این مشکل قرار داشته باشید.
بارداری
در دوران بارداری، کمردرد یک مسئله رایج است. این امر به دلیل تغییر و تحول مرکز ثقل بدن، افزایش وزن و شل شدن رباط‌ها به منظور آماده‌سازی برای فرآیند زایمان رخ میدهد.
بیشترین تعداد بانوان در ماه‌های پنجم تا هفتم بارداری با کمردرد مواجه میشوند، اما این درد ممکن است در مراحل زودتری نیز ظاهر شود. اگر از قبل مشکل کمردرد داشته باشید، احتمال افزایش تجربه کمردرد در دوره بارداری بیشتر است.
محل رایج بروز کمردرد، دقیقاً در پایین کمر و اطراف استخوان دنبالچه قرار می‌گیرد. همچنین، ممکن است در ناحیه وسط و اطراف کمر و حتی در پاها نیز درد احساس شود.
دیگر علائم ایجاد کمردرد
علائم دیگری نیز در به وجود آمدن کمردرد وجود دارد که قادر است بر هر جنسیتی تاثیرگذار باشد. برخی از رایجترین علائم، در زیر توضیح داده شده است:
کشیدگی ماهیچه
کشیدگی یک ماهیچه یا رباط، یکی از رایجترین دلایل وقوع کمردرد میباشد. این مورد، میتواند توسط عوامل زیر به وجود آید:
- بلند کردن وزنهای سنگین به طور مداوم
- خم شدن و چرخیدن نامناسب
- یک حرکت ناگهانی نامناسب
- کشیدگی بیش از حد ماهیچه و رباط
ادامه یافتن حرکات منجر به کشیدگی ماهیچه، میتواند در نهایت باعث ایجاد اسپاسم کمر شود.
سیاتیک
سیاتیک به علامتی گفته میشود که توسط فشار یا آسیبدیدگی به عصب سیاتیک (که بلندترین عصب بدن شما میباشد)، به وجود می آید. این عصب در قسمت پایین ستون فقرات، درون باسن و در ناحیه پشت پای شما منتشر شده است.
سیاتیک، دردی سوزنده یا شوک آوری را به کمر شما وارد خواهد کرد و معمولاً در پایین یکی از پاها منتشر خواهد شد. در موارد شدید، شما ممکن است احساس بیحسی و ضعف را در پای خود احساس کنید.
درد دنبالچه
درد ایجاد شده در نقطه انتهایی ستون فقرات شما، اکثراً به دلیل ایجاد ضربه، به وجود می آید. این وضعیت بیشتر در بین بانوان شایع و دلیل آن تفاوت در شکل، زاویه لگن و آسیبدیدگی دوران زایمان میباشد.
درد دنبالچه به عنوان یک پشتیبان برای وزن، در هنگام نشستن شما، عمل میکند. آسیبدیدگی توسط عوامل زیر، در این نقطه، میتواند منجر به ایجاد درد شود:
- نشستن
- تکیه دادن به عقب در حین نشستن
- نشستن بر روی سطوح سخت
- ایستادن پس یک حالت نشسته
درد دنبالچه، در هنگام ایستادن شما، به طور ناگهانی آرام خواهد شد. شما برای جلوگیری از درد دنبالچه، ممکن است تمایل به نشستن رو به جلو یا نشستن بر روی یک سمت از باسن را داشته باشید.
فتق دیسک
فتق دیسک هنگامی اتفاق میافتد که در آن یک عدد از دیسکها که از مهره های شما محافظت میکند، تحت فشار قرار گیرد و به شکل یک برآمدگی به سمت بیرون، خود را نشان دهد. این عمل به تدریج منجر به فتق دیسک خواهد شد. درد آن نیز توسط دیسک برآمده و فشار آن بر روی عصب، به وجود خواهد آمد.
همچنین، یک فتق دیسک میتواند توسط یک آسیبدیدگی به وجود آید. احتمال این امر با افزایش سن شما، بیشتر خواهد شد. ناحیه کمر، متداولترین محل برای ایجاد فتق دیسک میباشد، اما این مشکل میتواند در گردن شما نیز به وجود آید.
فرسودگی دیسک
هنگامی که سن شما افزایش پیدا میکند، دیسکهای موجود در ستون فقرات شما به تدریج فرسوده خواهند شد. این فرسودگی میتواند توسط آسیب دیدگیها یا حرکات تکراری به وجود آید. بیشتر افراد، بعد از سن 40 سالگی، دچار فرسودگی دیسک خواهند شد. این فرآیند همیشه منجر به ایجاد درد نخواهد شد، ولی در برخی افراد درد شدیدی را به وجود خواهد آورد.
فرسودگی در گردن و کمر شما، بسیار رایج میباشد. درد آن ممکن است به باسن و رانهای شما منتقل و در مواقعی، شدت آن کم و زیاد شود.
درمان خانگی برای کمردرد در بانوان
اگر کمردرد شما توسط عواملی مرتبط به دوره قاعدگی، یا یک کشیدگی ماهیچه به وجود آمده باشد، از درمانهای خانگی زیر برای آرام کردن کمردرد خود استفاده کنید:
- استفاده از صفحه (پَد) حرارتی: گذاشتن یک صفحه حرارتی بر روی کمر شما، میتواند عملیات گردش خون را در بدن افزایش دهد و به مواد مغذی و اکسیژن اجازه دهد تا به ماهیچه های کمر شما دسترسی پیدا کنند.
- حمام آب گرم: یک حمام آب گرم میتواند عملیات گردش خون در بدن را افزایش و درد ماهیچه و سفتی آن را نیز کاهش دهد.
- استفاده از مسکنهای بدون نسخه: استفاده از داروهای غیراستروئیدی و ضد التهاب، مانند ایبوپروفن (آدویل، موترین)، ناپروسکن (آلیو) و آسپرین میتواند به کاهش درد کمر و سایر دردهای مرتبط با دوران قاعدگی شما، کمک کند.
- ورزش: فعال بودن، میتواند فرآیند گردش را در بدن شما بهبود و ماهیچه های کشیده شده را تسکین دهد.
- انجام حرکات کششی ملایم: انجام حرکات کششی منظم میتواند به کاهش درد ناشی از کمر کمک و از برگشت آن جلوگیری کند.
- استفاده از کیسه یخ: اگر کمردرد شما به دلیل کشیدگی ماهیچه یا آسیبدیدگی به وجود آمده باشد، استفاده از یک کیسه یخ برای کاهش التهاب، درد و کبودی، میتواند کمک کند. بهترین عملکرد کیسه های یخ میتواند تا 48 ساعت بعد از کشیدگی ماهیچه یا آسیب دیدگی باشد.
- استفاده از بالش: قرار دادن یک بالش در بین زانوهایتان در هنگام خوابیدن به بغل، یا قرار دادن بالش در زیر زانوهایتان در هنگام خوابیدن بر روی پشت، میتواند کمردرد و ناراحتی شما را کاهش دهد.
- پشتیبان خوب برای ناحیه کمر: استفاده از یک صندلی با شرایط پشتیبانی خوب از ناحیه کمر ممکن است به کاهش کمردرد شما در هنگام نشستن، کمک کند.
زمان مناسب برای مراجعه به دکتر
در برخی موارد، پیگیری برای تشخیص عامل ایجاد مشکل با حضور یک دکتر، اهمیت دارد. اگر در حال تجربه کردن یکی از موارد زیر هستید، با دکتر خود سریعاً تماس بگیرید:
- شما قادر به ایستادن یا راه رفتن نمیباشید.
- کمردرد شما همراه با تب باشد، یا شما قادر به کنترل روده یا مثانه خود نباشید.
- شما درد، بیحسی و حس مورمور را در پاهایتان احساس میکنید.
- درد شما در پایین پاهایتان گسترش پیدا میکند.
- شما از درد شکم شدید رنج میبرید.
- کمردرد شما شدید است و بر فعالیتهای روزانه شما تاثیر میگذارد.
- شما علائم بیماری اندرومتریوز را دارید.
- شما در دوران بارداری خود درد به همراه خونریزی واژن، تب، یا سوزش ادرار دارید.
- شما پس از زمین خوردن یا بروز یک سانحه، احساس درد میکنید.
- هیچگونه بهبودی در درد شما، پس از یک هفته درمان خانگی، حاصل نشده است.
با توجه به عامل ایجاد کمردرد شما، دکتر ممکن است قادر باشد درمانی فراتر از درمان خانگی یا اقدامات مراقبتی از خودتان را به شما پیشنهاد دهد.
گزینه های درمانی تجویز شده توسط دکتر شما، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- شلکننده های عضلانی
- تزریقات کورتیزون
- کنترل بارداری هورمونی برای مشکلات اندومتریوز، دیسمنوره، سندروم پیش از قاعدگی و اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی
- استفاده از داروهای ضدافسردگی که میتواند تاثیرات سندروم پیش از قاعدگی و اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی را کاهش دهد و به کاهش شدت انواع دیگری از کمردردها، کمک کند.
- انجام عمل جراحی برای افراد با اندومتریوز شدید. این عمل جراحی، شامل برداشتن بافت آندومتر از نواحی است که در خارج از محوطه رحم رشد کرده اند.
- انجام عمل جراحی برای بهبود دیسکها
سوالات متداول
آیا وجود کمردرد برای بانوان، عادی است؟
کمردرد، موردی تقریباً رایج است و یک فرد به طور معین و در طی سال، یک یا دو تجربه در زمینه کمردرد، بدون احتساب جنسیت، تجربه خواهد کرد.
چگونه میتوانم بفهمم که کمردرد من مرتبط به کلیه میباشد؟
درد کلیه، عمیقتر و بالاتر از کمر اتفاق میافتد. محل قرارگیری کلیه ها، در زیر قفسه سینه و در هر دو طرف ستون فقرات، میباشد. درد ناشی از کلیه ها در کناره های بدن، یا در مرکز بدن به سمت بالای کمر احساس میشود.
تغییرات معمول در چرخه زندگی یک زن، مانند بارداری، زایمان، عدم تعادل هورمونی، افزایش وزن (مخصوصاً در ناحیه شکم)، میتواند باعث ایجاد حوادث منجر به کمردرد شود.
