احساس سوزش کف پا یک اختلال شایع است. این مشکل به عنوان یک مسئله مجزا یا به عنوان علائمی از مشکلات دیگر رخ می‌دهد. متخصصین پزشکی احساس سوزش در کف پا یا انتهای پا را، سندروم داغی کف پا (BFS) می‌نامند. داغی کف پا اغلب منجر به احساس ناراحت‌کننده داغی و دردناک در پا میشود. علائم داغی کف پا می‌تواند خفیف یا شدید باشد که به علت آن بستگی دارد.
داغی کف پا در افراد بزرگسال متداول است و می‌تواند در شب تشدید شود. داغی کف پا نه تنها بر کف اثر می‌گذارد، بلکه می‌تواند قسمت فوقانی پا، مچ و ساق پا را درگیر کند. دیابت یکی از شایع‌ترین عوامل داغی کف پا است. با این وجود، سوزش کف پا تنها یک نشانه از مشکلات متعدد دیگر است.
علت داغ شدن کف پا
دلایل زیادی برای تجربه این حس وجود دارد که حتی برای بسیاری می‌تواند دردناک باشد.
- آسیب عصبی ناشی از دیابت: در بسیاری از افراد مبتلا به آسیب عصبی یا نوروپاتی، اعصاب پاها اولین جاهایی هستند که آسیب می‌بینند. این اعصاب بیش فعال و حساس به لمس می‌شوند. آنها سیگنال‌های درد را حتی در غیاب زخم به مغز ارسال می‌کنند.
- سوء مصرف الکل: الکلیسم ممکن است منجر به آسیب عصبی شود که به نوبه خود باعث سوزش پا میشود.
- بیماری کلیوی: هنگامی که کلیه‌ها آسیب می‌بینند، مواد زائد به طور موثر از بدن فیلتر نمی‌شوند. این باعث نوروپاتی محیطی میشود که منجر به احساس سوزش در کف پاها میشود.
- کمبود ویتامین و کم خونی: این اتفاق در طی سال‌ها رخ می‌دهد، زمانی که ما غذای مغذی کافی دریافت نمی‌کنیم یا زمانی که ویتامین‌ها توسط بدن جذب نمی‌شوند. این وضعیت نیز می‌تواند منجر به درد و داغی در کف پا شود.
- پای ورزشکاران: این یک عفونت قارچی است که معمولاً ابتدا به صورت جوش در بین انگشتان پا مشاهده میشود. راش ممکن است باعث احساس سوزش در کف پا شود.
- کم کاری تیروئید: این وضعیتی است که در آن تولید هورمون‌های غده تیروئید ناکافی است. این مشکل نیز ممکن است به صورت احساس سوزش در کف پاها ظاهر شود.
- شیمی درمانی: یکی از عوارض جانبی رایج شیمی درمانی، نوروپاتی محیطی است که همانطور که قبلا ذکر شد، منجر به احساس داغی و سوزش در پاها میشود.
- بعد از جراحی چاقی: برخی افراد چند هفته پس از جراحی چاقی احساس سوزش در پاهای خود می‌کنند، که می‌تواند نتیجه سوء جذب ویتامین B پس از بای پس معده باشد.
- بیماری شارکو ماری توث: این یک اختلال ژنتیکی است که بر رشته‌های عصبی حسی تأثیر می‌گذارد و از این رو باعث ایجاد احساس داغی در کف پاها میشود.
- اچ‌آی‌وی/ ایدز: عفونت می‌تواند باعث نوروپاتی محیطی شود یا گاهی اوقات داروهای خاصی که در درمان ایدز استفاده می‌شوند می‌توانند احساس داغی در کف پاها را به عنوان یک عارضه جانبی ایجاد کنند.
- سندرم درد منطقه‌ای مزمن یا CRPS : این عارضه باعث درد شدید میشود و اگرچه دلیل سندرم منطقه‌ای مزمن واضح نیست، معمولاً بعد از آسیب، سکته مغزی یا حمله قلبی ایجاد میشود. داغی کف پا نیز از علائم سندرم درد منطقه‌ای است.
- سندرم تونل تارسال: هنگامی که عصب تیبیال خلفی در پا فشرده میشود، ممکن است باعث احساس داغی در کف پا شود.
تست‌های تشخیصی برای سوزش کف پا
در بیشتر بیماران، برای تشخیص داغی کف پا ناشی از نوروپاتی نیازی به آزمایش اضافی نیست. با این حال، در برخی، عوامل ایجاد کننده ممکن است مشخص نباشد. در چنین مواردی ممکن است نیاز به آزمایشات تشخیصی بیشتری باشد. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- الکترومیوگرافی
- تست هدایت عصبی
- بیوپسی عصبی
داغی کف پا چگونه درمان میشود؟
درمان بستگی به علل یا شرایط زمینه‌ای دارد.
درمان‌های خانگی
سرکه سیب
می‌توان سرکه سیب را به عنوان یک روش خانگی موثر برای مبارزه با باکتری‌ها، قارچ‌ها و میکروب‌های مضر دیگر در نظر گرفت. استفاده از سرکه سیب با آب گرم برای خیساندن پاها در حمام پا می‌تواند به عنوان یک روش عالی برای درمان پای ورزشکاران مورد استفاده قرار بگیرد. با این حال، تاکنون مدارک علمی کافی برای تأیید اثربخشی این روش خانگی موجود نیست. بیشتر درمان‌های خانگی برای درمان داغی کف پا از حمام پا استفاده می‌کنند.
سرکه سیب به راحتی در فروشگاه‌ها یا به صورت آنلاین قابل تهیه است و مصرف آن به رژیم غذایی روزانه اضافه شده به راحتی انجام میشود. استفاده از سرکه سیب می‌تواند به سطح pH پاها کمک کند، درد را کاهش دهد و ناراحتی را کاهش دهد. خیساندن پاها در آب سرد یا گرم با سرکه سیب یکی از بهترین روش‌ها برای درمان سندرم سوزش کف پا محسوب میشود. علاوه بر این، استفاده از سرکه سیب می‌تواند فواید دیگری برای سلامتی داشته باشد.
آب سرد
برای درمان احساس سوزش در پاها، حمام پا با آب سرد می‌تواند مفید باشد. می‌توانید پاهای خود را حداقل ۱۵ دقیقه در آب خنک قرار داده و این کار می‌تواند به طور موقت علائم سندرم سوزش پا را تسکین دهد. در عین حال، بهتر است از قرار دادن پاهای خود در معرض گرما خودداری کنید زیرا ممکن است علائم را بدتر کند. برای افزایش اثربخشی این درمان خانگی، می‌توانید نمک اپسوم را به آب سرد اضافه کنید.
مناسب است از این درمان طبیعی استفاده کنید و سپس به رختخواب بروید، زیرا احتمال تشدید علائم در شب وجود دارد. همچنین، بهتر است از استفاده از هرگونه کرم یا پماد موضعی خودداری کنید مگر اینکه توصیه آن توسط پزشک شما صورت گرفته باشد. ریختن آب سرد بر روی پاهای گرم، یکی از موثرترین روش‌های درمان خانگی برای سندرم سوزش پا است.
نمک اپسوم
نمک اپسوم در اصل یک ترکیب معدنی است که از بلورهای سولفات منیزیم به دست می‌آید. از قدیم‌الایام تاکنون، افراد زیادی از آن برای درمان دردها استفاده کرده‌اند و همچنین آن را به عنوان یک ملین ملایم مورد استفاده قرار می‌دهند. اضافه کردن نمک اپسوم به آب سرد می‌تواند برای درمان سندرم سوزش پا مفید باشد. می‌توانید پاهای خود را به مدت 15 تا 20 دقیقه در آب حمام پا با نمک اپسوم فرو ببرید. این کار باعث تسکین پاها و کاهش درد میشود. همچنین، محلول نمک اپسوم می‌تواند برای درمان علائم پاهای ورزشکاران نیز مفید باشد. یکی از مزیت‌های این درمان خانگی این است که نمک اپسوم به راحتی در خانه قابل دسترس است و همچنین از لحاظ هزینه مقرون به صرفه است. این ترکیب طبیعی می‌تواند التهاب را کاهش داده و به خلاص شدن از بوی نامطبوع پا کمک کند. با این حال، افراد دیابتی قبل از استفاده از حمام پا با نمک اپسوم به عنوان یک درمان خانگی برای درمان داغی کف پا، بهتر است با پزشک خود مشورت کنند.
زردچوبه
زردچوبه یک ادویه محبوب است که دارای خواص دارویی می‌باشد. دارای خواص ضدالتهابی و ضدمیکروبی است که می‌تواند به تسکین و خنک کردن پاها و کاهش درد کمک کند. برای استفاده از زردچوبه به عنوان یک درمان خانگی برای درمان داغی کف پا، می‌توانید خمیر درست شده از زردچوبه و روغن نارگیل را روی پاهای خود بمالید یا می‌توانید با مخلوط یک قاشق غذاخوری پودر زردچوبه و روغن حیوانی، شیر زردچوبه درست کنید. ترکیب کورکومین موجود در زردچوبه سرشار از آنتی اکسیدان است و می‌تواند از بسیاری از عفونت‌های پوستی پیشگیری کرده و آنها را درمان کند. حتی می‌توانید زردچوبه را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانید زیرا فواید زیادی برای سلامتی دارد.
روغن ماهی
روغن ماهی نیز حاوی خواص ضد التهابی است که می‌تواند در کاهش درد و ناراحتی مفید باشد. اگر فردی از سندرم سوزش پا رنج می‌برد این عارضه وی ناشی از دیابت است، بهتر است سندرم سوزش پای خود را با استفاده از روغن ماهی درمان کند. طبق یک مطالعه، نشان داده شد که روغن ماهی می‌تواند پیشرفت نوروپاتی دیابتی را کاهش دهد و حتی آن را معکوس کند. یک فرد می‌تواند بین 2400 تا 5400 میلی گرم روغن ماهی در روز مصرف کند. اسیدهای چرب امگا 3 در درمان مشکلات مربوط به درد به خوبی عمل می‌کنند. همچنین می تواند از آسیب عصبی جلوگیری کرده و آن را درمان کند. مصرف روغن ماهی درست مانند مصرف یک مکمل ویتامین است، اما اگر با سایر داروها ترکیب شود می‌تواند عوارض جانبی کمی داشته باشد.
رژیم غذایی و هیدراتاسیون
مصرف غذاهای غنی از پروتئین و اسیدهای چرب مانند ماهی، سبزیجات برگ سبز، محصولات لبنی، آجیل و دانه‌های کتان می‌تواند به بهبود سوزش پا کمک کند. با نوشیدن مایعات بیشتر خود را هیدراته نگه دارید.
ماساژ کف پا
ماساژ نقش مهمی در افزایش جریان خون در هر قسمت از بدن دارد. بنابراین، اگر فردی از سندرم سوزش کف پا رنج می‌برد، می‌تواند پاهای خود را به منظور بهبود گردش خون و جریان خون در مناطقی که به آن نیاز دارند، ماساژ دهد. این کار می‌تواند به درمان برخی از علائم سندرم سوزش کف پا کمک کند. بر اساس یک مطالعه، ماساژ پا به افرادی که از نوروپاتی دیابتی رنج می‌برند در بهبود تعادل، تحرک محدود در پا و احساس داغی کف پا کمک می‌کند. می‌توانید از روغن ماهی یا روغن‌های ضروری دیگر برای ماساژ پا استفاده کنید تا این درمان خانگی مؤثرتر شود. ماساژ می‌تواند عضلات پاهای شما را شل کند و درد را تسکین دهد. حتی می‌توانید ماساژ پا را از یک متخصص نیز دریافت کنید، زیرا برخی از نقاط فشار وجود دارد که در درمان این اختلال باید روی آنها تمرکز کرد.
کفش مناسب بپوشید
برای حفظ گردش خون مناسب، کفش‌های راحت و متناسب با اندازه پای خود بپوشید. کفش‌های تنگ نپوشید زیرا باعث کاهش جریان خون در پاهای شما و ایجاد ناراحتی میشود.
تمرینات
کاهش سوزش و درد پاهای شما کمک می‌کند زیرا ورزش جریان خون را در بدن بهبود می‌بخشد.
داروهای تجویزی
- انسولین یا داروهای خوراکی کاهنده قند خون می‌توانند سطح گلوکز خون را در افراد دیابتی کنترل کنند.
- مکمل‌های غذایی ممکن است برای افرادی که کمبود ویتامین دارند تجویز شود.
- مسکن‌ها. داروهایی مانند داروهای مخدر خوراکی یا موضعی یا غیرمخدر ممکن است برای تسکین درد تجویز شوند. کرم‌های موضعی، لوسیون‌ها، اسپری‌ها یا تکه‌های حاوی لیدوکائین ممکن است ناراحتی را کاهش دهند.
- داروهای ضد افسردگی. داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای و سایرین ممکن است به درد مزمن مرتبط با نوروپاتی کمک کنند.
- داروهای ضد تشنج. گاباپنتین، کاربامازپین، پره گابالین و غیره ممکن است برای درمان درد مزمن استفاده شوند.
- داروهای ضد قارچ. داروهای خوراکی ممکن است برای عفونت‌های مقاوم به محصولات موضعی استفاده شوند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپ‌ها می‌توانند به شما کمک کنند تا درد و التهاب پاهایتان را کاهش دهید. برای درد شدید در اعصاب، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
- نور درمانی
- لیزر درمانی
- مغناطیس درمانی
- تحریک الکتریکی عصب
درمان‌های غیر آلوپاتیک جایگزین مانند طب سوزنی نیز ممکن است کمک کننده باشد، اگرچه به عنوان یک درمان تجویز نمی‌شود.
جراحی
در مواردی که داروها یا انواع محافظه کارانه‌تر درمان نتیجه‌ای ندارند، ممکن است جراحی ارتوپدی ضروری باشد.
