گاهی اوقات ترکیبی از دارو و فیزیوتراپی ممکن بوده به طور موثری درد را تسکین ندهد و توانایی تان را برای انجام فعالیت های روزمره خود بهبود نبخشد. اگر این استفاده از دارو و فیزیوتراپی جواب ندهد، ممکن دارد جراحان ستون فقرات روش جراحی ترمیمی ستون فقرات را برای اصلاح انحنای غیرطبیعی، از بین بردن فشار موجود روی اعصاب گرفتار شده یا پینچ نرو و ثابت نگه داشتن ستون فقرات با هم آمیختن مهره ها توصیه کنند.
تیم جراحی شما علاوه بر متخصصان بیهوشی باتجربه، ممکن است شامل یک جراح ارتوپدی، یک جراح مغز و اعصاب و یک جراح پلاستیک نیز باشد. این تیم از متخصصان ستون فقرات برای تعیین موثرترین و کم تهاجمی ترین روش ممکن برای جراحی ستون فقرات بر اساس عواملی از جمله سن تان، سلامت کلی و شدت انحنای ستون فقرات همکاری می کنند.
متخصصین مرکز جامع توانبخشی امید بعد از انجام عکسبرداری های دقیق از ستون فقرات بهترین برنامه درمانی را براساس شرایط خاص هر بیمار تحویز می کنند. تلاش متخصصین این مرکز براین است که از روش های درمانی غیرجراحی تا حد امکان برای درمان بیمار استفاده کنند. رویکرد پلکانی این کلینیک از درمان با روش های ساده مانند بریس، فیزیوتراپی و ورزش آغاز میشود. در صورت ضروری بودن جراحی، بیمار به بهترین جراحان ارجاع داده خواهد شد. در این مرکز انواع خدمات توانبخشی بعد از عمل کجی ستون فقرات نیز به بیماران ارائه میشود.
اسکولیوز و کیفوز (کوژپشتی) چیست؟
اسکولیوز و کیفوز حالاتی از ستون فقرات بوده که باعث انحنا در آن گشته و بر حرکت، رشد یا عملکرد بدنی تأثیر می گذارند. اسکولیوز معمولاً در بدو تولد نمود پیدا می کند. کیفوز غالباً نتیجه یک وضعیت بد بدنی است، اما می تواند به دنبال یک شوک یا ضربه نخاعی نیز شکل بگیرد.
اسکولیوز باعث می شود که ستون فقرات به جای اینکه در یک خط مستقیم باشد، به پهلو یا کناره ها خم گشته و شکل “s” یا “c” به خود بگیرد. بعضی از افراد با حالت اسکولیوز، (اسکولیوز مادرزادی، از دیگر عوامل گرفتگی اعصاب یا عضلات ایجاد می شود) اسکولیوز عصبی عضلانی یا اسکولیوز ایدیوپاتیک متولد شده که علت مشخصی نداشته و به طور معمول در کودکان 10 تا 12 ساله ای تشخیص داده خواهد شد که به سرعت در حال رشد هستند. اعتقاد بر این است که اسکولیوز در خانواده ها به صورت ارثی باشد.
کیفوز (کوژپشتی) باعث به وجود آمدن یک خمیدگی غیرطبیعی در ستون فقرات میشود که منجر به بروز یک خمیدگی به سمت بیرون و برآمدگی در وضعیت بدن می‌گردد. این وضعیت ممکن است ناشی از کیفوز قوزکردگی (Kyphotic kyphosis) یا کیفوز وضعیتی (Postural kyphosis) باشد. این وضعیت می‌تواند از بدو تولد و به صورت مادرزادی (Congenital kyphosis) شروع شود یا ممکن است به صورت حاد و دردناک باشد که به آن کیفوز شرمن (Scheuermann’s kyphosis) می‌گویند. در نظر گرفته میشود که یک منحنی ستون فقرات بیش از 50 درجه، به عنوان یک وضعیت غیرطبیعی در نظر گرفته شود. این شرایط را نمی‌توان با هیچ روشی جلوگیری کرد و هر دو حالت اسکولیوز و کیفوز بیشتر در زنان نسبت به مردان رخ می‌دهند.
چرا اسکولیوز درمان میشود؟
برای اسکولیوز قفسه سینه یا توراکس، دلیل اصلی درمان، بهبود ظاهر فرد می باشد. یعنی پشت فرد اکنون بد به نظر می رسد یا به مرور زمان بد به نظر خواهد رسید. برای قوس های سینه ای و کمری و انحنای کمری نشانه اصلی درمان این است که ستون فقرات را با توزیع طبیعی یا تقریباً عادی نیروها در ستون فقرات کمر به حالت تعادل رسانده تا تغییرات ساییدگی و فرسودگی در آن نواحی را بعد از عمل جراحی به حداقل برسانید. در قسمت پایین ستون فقرات، تراز نامناسب دیسک ها منجر به سایش سریع می شود. این امر مثل این است که لاستیک های ماشین با تراز نامناسب زودتر فرسوده می شوند.
چه نوع درمانی جواب می‌دهد؟
بسته به عوامل مختلف، اسکولیوز و کیفوز ممکن است با جراحی یا با روش های غیرتهاجمی درمان شوند. یک پزشک متخصص احتمالاً از طریق آزمایش های دوره ای، پیشرفت انحنای ستون فقرات را مشاهده و بررسی می کند. روش درمانی بستگی به موارد زیر دارد:
- سن
- درجه و الگوی انحنای ستون فقرات
- احتمال رشد بیشتر
- نوع شرایط
کیفوز وضعیتی ممکن است با گذشت زمان اصلاح شود. اشکال دیگر کیفوز و اسکولیوز را می توان با بریس و مهاربند تا جا افتادن و رشد ستون فقرات درمان کرد. برای بزرگسالان ممکن است داروهای ضد التهابی برای تسکین درد تجویز شود.
تحقیقات نشان داده است که در مدیریت اسکولیوز، بریس یا مهاربند و جراحی تنها دو روش موثر هستند. ادعاهای مختلف ارائه شده توسط شاخه‌های مختلف پزشکی مکمل و جایگزین در مورد مدیریت اسکولیوز وجود دارند و این ادعاها در اینترنت گسترده شده‌اند. اما تنها زمانی که یک روش درمان خاص به طور علمی اثبات شده باشد، شواهد اثبات کننده آن روش در مجلات پزشکی بین‌المللی، پیشرو و داوری شده قابل مشاهده است. حرفه پزشکی مسئولیتی در این زمینه دارد و از این مسئولیت به دقت پاسخگو میشود.
انواع عمل جراحی کجی ستون فقرات
چندین روش مختلف بازسازی ستون فقرات وجود داشته که همه آنها اهداف یکسانی دارند، بازگرداندن هرچه بیشتر انحنای طبیعی به ستون فقرات و جلوگیری از وخیم شدن این انحنا، برداشتن فشار از روی اعصاب و محافظت از اعصاب و ستون فقرات از وارد شدن آسیب بیشتر به آنها.
هر ستون فقرات به طور متفاوتی تحت تأثیر اسکولیوز یا کیفوز قرار می گیرد، بنابراین جراحی بر اساس نیازهای شما تنظیم می شود. صرف نظر از مناسب ترین تکنیکی که جراح شما انتخاب می کند، همه جراحی های اسکولیوز یا کیفوز بزرگسالان شامل رفع فشار نخاع و همجوشی ستون فقرات می باشد و با استفاده از بیهوشی عمومی انجام می گردد.
رفع فشار نخاعی
رفع فشار نخاعی یک فناوری است که به منظور کاهش فشار بر روی ریشه‌های عصبی که از طریق ستون فقرات و نزدیک آن حرکت می‌کنند، استفاده میشود. در صورتی که ریشه عصبی به دلیل انحنای غیرمعمول توسط قسمتی از ستون فقرات فشرده شود، سیگنال‌های درد از نخاع به سمت مغز انتقال داده می‌شوند و در نتیجه احساس درد در پشت کمر یا پاها ایجاد میشود. کاهش فشار بر روی ریشه عصبی می‌تواند منجر به کاهش درد و بهبود عملکرد ستون فقرات شود.
هنگام تصحیح انحنای بیش از حد برجسته ستون فقرات، جراحان ممکن است از چندین روش مختلف برای رفع فشار نخاعی استفاده کنند. این روش‌ها شامل حذف یک بخش یا تمام آسترمخاط (لامینا) است، که در بالای هر مهره یا استخوان در ستون فقرات قرار دارد. این عمل به عنوان لامینکتومی یا صفحه‌برداری شناخته میشود.
جراحان همچنین ممکن است قنوات نخاعی را که ریشه‌های عصبی از طریق آن به سایر بخش‌های بدن عبور می‌کنند، گسترش دهند. این قنوات به عنوان فورامن یا روزنه شناخته می‌شوند و روش جراحی آن را فورامینوتومی نامیده‌اند.
علاوه بر این، نوع سوم رفع فشار نخاعی به جراحان اجازه می‌دهد تا بخش یا کل دیسک نخاع (ماده بالشتکی بین استخوان‌های ستون فقرات) که آسیب دیده یا فشرده شده است را حذف کنند. این روش جراحی را دیسکتومی می‌نامند.
هر یک از این سه تکنیک رفع فشار نخاعی ممکن است در طی جراحی اسکولیوز یا کیفوز مورد نیاز واقع گردد.
اصلاح ستون فقرات
قسمت مهمی از جراحی ستون فقرات در افراد مبتلا به اسکولیوز یا کیفوز بازگرداندن انحنای نرمال تا حد ممکن به ستون فقرات است. جراحان از صفحات، میله ها و پیچ های محکم و مقاوم برای اصلاح تراز ستون فقرات استفاده می کنند. ستون فقرات با انحنای طبیعی تر نیز احتمال کمتری داشته که ریشه عصب مجاور را پینچ نرو کند، زیرا جراحی اصلاح ستون فقرات، مسیر واضحی را در کانال نخاعی برای عبور اعصاب بازیابی می کند.
برای اصلاح دائمی ستون فقراتی که بیش از حد خمیده شده اند، پزشکان همجوشی یا متصل کردن مهره های ستون فقرات به همدیگر را انجام می دهند.
همجوشی یا متصل کردن مهره‌های ستون فقرات به همدیگر
جراحان به عنوان بخشی از هر عمل ترمیمی ستون فقرات در افراد مبتلا به اسکولیوز یا کیفوز بزرگسالان، همجوشی مهره های ستون فقرات را انجام می دهند. در همجوشی مهره های ستون فقرات با اتصال دائمی دو مهره به یکدیگر، با از بین بردن حرکت بین آنها ستون فقرات ثابت می گردد. به طور معمول، تکه های کوچکی از استخوان که از قسمت های دیگر بدن گرفته می شود، “پیوند” نامیده می شوند و در بین مهره ها قرار داده می شوند تا به آنها در هم آمیختن کمک کند. با گذشت زمان، استخوان جدید روی پیوند رشد می کند. وظیفه اصلی پیچ ها و میله هایی که در حین جراحی قرار داده شده این است که در حالی که رشد استخوان اتفاق می افتد، مهره ها را محکم در کنار هم نگه می دارد.
عمل همجوشی مهره های ستون فقرات ممکن است برای اتصال دو یا چند مهره به یکدیگر انجام گیرد. نیز ممکن است به منظور تثبیت و صاف کردن ستون فقرات، در حالت اسکولیوز یا کیفوز شدید نیاز به همجوشی مهره های متعدد باشد.
انتظارات بعد از جراحی ستون فقرات
بیشتر جراحی های ترمیمی ستون فقرات شش تا هشت ساعت طول می کشد. شما می توانید انتظار داشته باشید که حداقل 5 روز در بیمارستان بستری بوده تا بدن تان بهبود یابد.
در روزهای ابتدایی پس از جراحی، متخصصان مدیریت درد اطمینان حاصل خواهند کرد که داروی مورد نیاز برای راحت بودن شما هنگام بهبودی را در اختیار داشته باشید. علاوه بر این، پزشکان طب فیزیکی میزان تحرک شما را ارزیابی می کنند. بسیاری از افراد روز بعد از پروسه جراحی، قادر به ایستادن یا راه رفتن هستند، اگرچه ممکن است در ابتدا دامنه حرکات کم باشد و افراد مسن ممکن است به زمان بیشتری برای بهبودی در تخت نیاز داشته باشند.
پس از گذشت یک هفته از زمان جراحی، اکثر افراد قادر به راه رفتن و برگشت به خانه هستند. با این حال، برخی از افراد ممکن است پس از ترک بیمارستان تا زمانی که بتوانند راحت راه رفته و حرکت کنند، نیاز به مراقبت و کمک بیشتری داشته باشند. پزشکان می توانند در صورت لزوم شما را به خدمات پشتیبانی مناسب در منزل یا خدمات پشتیبانی بیمارستان ارجاع دهند.
به مدت 8 تا 10 هفته پس از جراحی، با جوش خوردن ستون فقرات و بهبودی ستون فقرات، فعالیت بدنی باید به حرکات آرام و کم ضربه محدود شود. با این حال، استراحت کامل در تختخواب توصیه نمی گردد. هر روز حداقل کمی پیاده روی و تحرک می تواند به سرعت بهبودی و جلوگیری از عوارض پس از عمل کمک کند. در هفته های 10 تا 12 پس از جراحی می توانید فیزیوتراپی، تقویت عضلات اصلی و بهبود انعطاف پذیری و حرکات را آغاز کنید. برای دستیابی به بهترین نتیجه، فیزیوتراپی باید تا یک سال پس از جراحی ادامه یابد.
قرار ملاقات های بعدی با جراح، حداقل هر سه ماه یکبار برای اطمینان از بهبود صحیح روند همجوشی بعد از جراحی اتفاق می افتد. تصویربرداری پزشکی با اشعه ایکس معمولاً در طی این ملاقات ها صورت می گیرد، بنابراین پزشک متخصص می تواند تایید کنند که ستون فقرات ثابت شده و فشار از روی اعصاب برداشته شده است.
اکثریت افرادی که به دلیل اسکولیوز یا کیفوز بزرگسالان تحت عمل جراحی ستون فقرات قرار گرفته اند، کاهش قابل توجهی در درد را احساس می کنند و می توانند طی سه تا شش ماه پس از جراحی به راحتی حرکت کنند. با این حال، خط زمانی بهبودی هر فرد متفاوت است. پزشکان اطمینان حاصل خواهند کرد که شما در حال پیشرفت در پروسه بهبودی بوده و می توانند به شما کمک کرده تا از بروز هرگونه عارضه یا پسرفت در پروسه بهبودی جلوگیری کنید.
