اگر از زانو درد رنج میبرید، ممکن است آرتروز داشته باشید. آرتروز زانو در اثر تخریب غضروف در مفصل زانو ایجاد میشود. دو نوع شایع آرتروز زانو استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید است. استئوآرتریت زانو رایج ترین نوع آرتروز است که در نتیجه آسیب ساییدگی به غضروف زانو است. آرتریت روماتوئید زانو کمتر شایع است و هنگامی اتفاق میافتد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به پوشش مفصلی حمله کرده و باعث تورم دردناکی میشود که در نهایت میتواند منجر به تغییر شکل مفصل شود. برای اطلاعات بیشتر در مورد علل، انواع، علائم و درمان آرتروز زانو ادامهی مطلب را بخوانید.
انواع آرتروز زانو
در این قسمت به علت و علائم انواع آرتروز زانو اشاره شده است:
استئوآرتریت زانو
استئوآرتریت یک بیماری پیشرونده و تحلیل برنده است که در آن غضروف زانو به آرامی از بین میرود. غضروف به عنوان عایق بین استخوانهای مفصل عمل میکند و هنگامی که غضروف مفصل زانو به دلیل آرتروز از بین میرود، درد و التهاب حاصل از آن میتواند ناتوان کننده باشد.
احتمال آرتروز زانو با افزایش سن بیشتر میشود. این بیماری اغلب افراد میانسال و مسن را درگیر میکند. آرتروز ممکن است ابتدا در سنین 30 تا 40 سالگی ظاهر شود، اگرچه علائم ممکن است در مراحل اولیه وجود نداشته باشد. در سن 70 سالگی تقریباً همه به این نوع آرتروز زانو مبتلا می شوند.
علائم اولیه استئوآرتریت، درد در زانو، تورم و سفت شدن مفصل زانو است. در مراحل اولیه استئوآرتریت، درد ممکن است به طور عمده با فعالیت همراه باشد. با فرسودگی غضروفها و مالش استخوان های مفصل بر روی یکدیگر، درد میتواند شدیدتر و مداوم شود که این امر باعث اختلال در انجام کارهای منظم روزانه و اختلال در خواب میشود.
آرتریت روماتوئید زانو
به طور متضاد با استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید زانو یک حالت التهابی است که پوشش داخلی مفاصل را تحت تأثیر قرار میدهد و به عنوان سینوویوم شناخته میشود. این نوع آرتروز، اگرچه کمتر شایع از استئوآرتریت است، از بین بیش از 100 نوع آرتروز اثرات معلولکنندهای دارد. آرتریت روماتوئید معمولاً در میانسالی ظاهر میشود، اما ممکن است در دهههای سوم و چهارم زندگی نیز رخ دهد.
علت دقیق آرتریت روماتوئید هنوز مشخص نیست. احتمالاً یک ویروس یا باکتری وارد بدن افرادی میشود که دارای آسیبپذیری ژنتیکی برای آرتریت روماتوئید هستند. بسیاری از پزشکان باور دارند که آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به بافت مخاط مفصل حمله میکند. همچنین، استرس شدید نیز ممکن است عاملی در بروز آرتریت روماتوئید باشد. این بیماری گاهی پس از وقوع یک رویداد تغییردهنده زندگی مانند طلاق، از دست دادن شغل یا آسیب شدید رخ میدهد.
علائم اولیه آرتریت روماتوئید شامل درد و تورم مفاصل و مشکل در حرکت زانو است. علائم دیگر ممکن است شامل کاهش اشتها، تب، افت انرژی، کمبود آهن و تشکیل گرههای روماتوئید (تودههای بافت زیرپوستی) باشد.
درمانهای آرتروز زانو
چندین گزینه برای درمان آرتروز زانو وجود دارد که میتواند جراحی را به تعویق بیندازد یا حتی آن را غیرضروری کند.
کاهش وزن
خطر ساییدگی و آترزو زانو در افرادی که اضافه وزن دارند، بیشتر است. در حقیقت به ازای هر یک کیلوگرم اضافه وزن، 2 تا 3 کیلوگرم نیروی اضافی بر روی زانو وارد میشود. بنابراین، برای افراد دارای اضافه وزن حتی کاهش 3 کیلوگرم وزن میتواند 9 تا 10 کیلوگرم فشار از زانو را کاهش دهد. این میتواند درد زانو ناشی از آرتروز را تا حد زیادی بهبود بخشد.
یک روش موثر برای کاهش وزن از طریق رژیم غذایی مناسب و برنامه ورزشی است. بهترین تمرینات برای فرد مبتلا به آرتروز زانو، تمرینات کم ضربه است. به عنوان مثال شنا، الیپتیکال و دوچرخه سواری را به جای دویدن و پریدن در نظر بگیرید.
داروی زانو درد
داروهای ضد التهاب میتوانند تسکین موقتی درد و التهاب مفصل آرتروزی زانو را ایجاد کنند. این داروها در دوزهای بدون نسخه و با نسخه پزشک ارائه میشوند و برندهای مشهوری (مانند Advil و Motrin) هر دو حاوی ماده فعال ایبوپروفن هستند و Aleve (به عنوان مثال ناپروکسن) را شامل میشوند. داروهای ضد التهاب برای هر بیمار مناسب نیست و میتواند خطر مشکلات قلبی و معده را افزایش دهد، به خصوص اگر به طور مزمن مصرف شود.
کرمهای ضد التهاب موضعی با نسخه پزشک (ژل ولتارن و کرم پنسید) در دسترس هستند و میتوانند این خطرات را کاهش دهند اما از بین نمی برند. تایلنول همچنین ممکن است در کنترل درد ناشی از آرتروز موثر باشد اما به عنوان ضد التهاب عمل نمیکند.
گلوکزامین و کندرویتین سولفات
گلوکزآمین و کندرویتین عواملی هستند که به طور طبیعی در بدن وجود دارند، اما میتوانند به صورت بدون نسخه یا قرص تجویز شوند. گلوکزآمین تشکیل و ترمیم غضروف مفصلی را تحریک میکند، در حالی که کندرویتین سولفات از تجزیه عناصر سازنده غضروف مفصل در آنزیمهای دیگر بدن جلوگیری میکند.
بسیاری بر این باورند که گلوکوزامین و کندرویتین اثرات ضد التهابی دارند که با عوارض جانبی کمتر از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی به تسکین درد آرتروز زانو کمک میکند. اینکه آیا آنها در واقع روند دژنراتیو را کند میکنند یا غضروف مفاصل آرتروز را بازیابی میکنند مشخص نشده است.
زانوبند
استفاده از زانوبند (به عنوان مثال بریس) نیز میتواند برای افراد برگزیده مفید باشد. بریس میتواند پشتیبانی بیشتری از زانو ایجاد کند و به تراز بهتر کمک کند. این مسئله خصوصاً در افرادی که آرتروز زانو، پای پرانتزی و یا زانوی ضربدری دارند بیشتر دیده میشود. با این حال به خاطر داشته باشید، بریس زانو همیشه باید همراه با تمرینات تقویت کننده باشد. به این ترتیب زانو از اعتماد بیش از حد به بریس ضعیف نمیشود.
فیزیوتراپی
یکی دیگر از درمان های خوب آرتروز زانو، فیزیوتراپی است. درمان دستی میتواند سفتی مفصل زانو را کاهش دهد و همچنین میتواند عضلات را که اغلب در اطراف مفصل خشک میشوند، انعطاف پذیرتر نگه دارد. روشهایی مانند گرما، یخ، اولتراسوند و تحریک الکتریکی میتوانند برای کاهش التهاب و در نتیجه درد آرتروز زانو مفید باشند.
ورزشهای کششی و تقویت کننده میتوانند به پشتیبانی بهتر مفصل زانو کمک کنند. اینها روی عضلات ران از جمله همسترینگ در پشت و عضلات چهار سر ران در جلوی ران کار میکنند. عضلات قویتر در اطراف مفصل زانو مانع از ساییدگی مفاصل زانو روی یکدیگر میشوند که اصطکاک و درد زانو را کاهش میدهد.
تزریق زانو
تزریقات دورن مفصلی برای کاهش درد و التهاب زانو:
تزریق استروئید
وقتی نوبت به تزریق میرسد، چند روش درمانی معمول برای درمان آرتروز زانو وجود دارد. یکی از این موارد تزریق کورتیزون است. تزریق کورتیزون معمولاً از دو دارو تشکیل شده است یک داروی بی حس کننده به نام لیدوکائین و یک استروئید که به عنوان یک داروی ضد التهاب قوی عمل میکند. داروی بیحسی برای چند ساعت و استروئید برای چند هفته تاثیر دارد. بعضی اوقات، چرخه درد را میشکند و بازگشت درد، طولانیتر میشود. در مواقع دیگر، نتایج خوب زودگذر است.
تزریق اسید هیالورونیک
نوع دیگر تزریق آرتروز زانو، تزریق اسید هیالورونیک است. اسید هیالورونیک ماده شیمیایی است که به طور طبیعی در زانو یافت میشود. به چربی مفصل کمک میکند و میتواند باعث کاهش آرتروز شود. مشتق این ماده به زانو تزریق میشود تا منبع طبیعی رو به کاهش را تامین کند.
پلاسمای غنی از پلاکت
پلاسمای غنی از پلاکت یک محلول ساخته شده از خون خود بیمار است. خون با پلاکتها یکی از اجزای خون که بسیاری از فاکتورهای رشد را بهبود میبخشد، ترکیب میشود. سپس این ماده مجدداً به زانو تزریق میشود تا سعی در بهبود غضروف شود.
سلول های بنیادی
سلولهای بنیادی از مغز استخوان (یا چربی) گرفته میشوند و مانند پلاسمای غنی از پلاکت عمل می کنند. اینها نوع خاصی از سلولهای نوزادان هستند که با تزریق به زانو میتوانند به سلولهای غضروفی تبدیل شوند.
جراحی مفصل
ممکن است برای ترمیم یا تعویض مفصلی که به شدت آسیب دیده است، جراحی لازم باشد. گزینهها عبارتند از: آرتروسکوپی زانو. کندروپلاستی استئوتومی و تعویض جزئی یا کامل زانو.