درد شانه مشکلی است که 45 درصد زنان باردار با آن مواجه اند. این درد ممکن است ناشی از مشکلی در ناحیه شانه (همچون مفصل) باشد، یا می تواند یکی از دردهای شناخته شده ای باشد که در دوران بارداری ممکن است تجربه شود.این نوع درد ،درد شدیدی است که ممکن است منشا آن در جای دیگری در بدن به جز جایی باشد که درد احساس می شود. درد شانه می تواند به دلیل افزایش وزن،وضعیت بدن ویا تغییرات فیزیولوژیکی باشد که موجب ناراحتی ورنج فرد باردار می گردد.
سوال این است که آیا درد شانه در دوران بارداری دردی طبیعی است؟ آیا این درد می تواند نشانه موضوعی جدی باشد که نیازمند توجهات پزشکی است؟ عوامل ایجاد درد شانه چیست و چه تاثیراتی می تواند داشته باشد؟ این مقاله را بخوانید تا دریابید که درد شانه چرا رخ می دهد و چگونه می توان از آن رهایی یافت و یا مانع آن شد.
چرادرد شانه در دوران بارداری متداول است؟
در طول دوران بارداری مفصل شانه و دیگر مفاصل بدن دچار تغییراتی می شود. در بدن یک زن باردار هورمونی به نام هورمون ریلکسین تولید می شود که موجب آرامش تمامی رباط های بدن و آمادگی بدن برای زایمان می شود. این شل شدگی رباط ها به همراه تغییرات در وضعیت خوابیدن، نحوه ایستادن و راه رفتن می تواند موجب درد شانه در زنان باردار شود. زنان باردار مستعد رگ به رگ شدن، کبودی و افتادگی شانه هستند که از دردی کم شروع شده وموجب ناراحتی شدید می گردد. به همین دلیل توجه و مراقبت از سلامت شانه دردوران بارداری مهم است.
نشانه های درد شانه در دوران بارداری
درد شانه به تنهایی نشان ازیک ناراحتی خاص است و ممکن است با نشانه های دیگری همراه باشد.
- دردی مبهم مانند رگ به رگ شدگی که موجب سفت شدگی ماهیچه و یا تغییراتی در وضعیت بدنی در هنگام خواب و یا تغییرات هورمونی می شود.
- دردی که به ناحیه گردنی منتشر می شود و با احساس سوزش در چشم ،خستگی و تنش همراه است.
- “دنیز تیران” در کتاب خود با نام “بازتاب شناسی بارداری و زایمان می نویسد که درد شانه در سه ماهه اول بارداری می تواند با حالت تهوع، استفراغ،غش ، میگرن و کاهش فشار خون همراه باشد.
هر یک از این نشانه ها نگران کننده است وبهتر است تا با پزشک درمیان گذاشته شود.
دلایل شانه درد در زنان باردار
خوابیدن در وضعیت نامناسب
وضعیت بدن در هنگام خواب ممکن است منجر به درد شانه شود. در طول سه ماه دوم وسوم بارداری، به زنان باردار توصیه می شود بر روی شانه چپ بخوابند تا جریان خون به جفت بهبود یابد. این حالت خواب به عملکرد بهتر کلیه کمک کرده ومانع از فشار بر روی ستون فقرات می شود. خوابیدن بر شانه چپ در طول مدت شب درد شانه چپ را به همراه دارد. زنان باردار می توانند با گذاشتن یک بالش در سمت راست بدن به عنوان یک حائل از خوابیدن بر شانه راست به عنوان یک جایگزین استفاده کنند.
افزایش وزن
وزن زیاد و نا متوازن در ناحیه شکم در طول سه ماه دوم بارداری نیز می تواند موجب درد در تیغه شانه شود. در این حالت درد در بخش پائینی پشت شروع شده و به سوی ماهیچه های شانه پخش می شود.
سنگ کیسه صفرا
مشکلات گوارشی و سنگ کیسه صفرا می‌توانند باعث درد در منطقه شانه شوند. در طول دوره بارداری، فرآیند هضم کندتر می‌شود و خالی شدن کیسه صفرا به طور مناسب انجام نمی‌شود. این فرآیند می‌تواند منجر به تشکیل سنگ‌های کیسه صفرا شود که درد شدید در ناحیه شکم و شانه را به همراه دارد. علاوه بر این، یبوست، گاز و زخم معده نیز ممکن است با این نوع درد همراه باشند. به زنان باردار توصیه می‌شود که از مصرف غذاهای تند و پر چرب خودداری کنند.
پره اکلامپسی
در طول دوران بارداری، یکی از علل جدی درد ناحیه شانه (به ویژه درد شدید در شانه راست) ممکن است پره‌اکلامپسی رحم باشد. پره‌اکلامپسی نوعی اختلال است که در 5 تا 8 درصد از بارداری‌ها رخ می‌دهد. در این وضعیت، فرض بر آن است که موادی توسط جفت تولید شده و وارد جریان خون مادر می‌شوند، که ممکن است به سلامتی مادر آسیب برسانند. در این شرایط، فشار خون باردار افزایش یافته و سطح پروتئین در ادرار نیز به شدت بالا می‌رود. در صورتی که درد شانه در این دوره ایجاد شود، توصیه می‌شود در هر ویزیت پزشکی، فشار خون اندازه‌گیری شود. علاوه بر این، علائم دیگر پره‌اکلامپسی شامل ورم در دست و پا، افزایش ناگهانی وزن، درد در ناحیه پایینی پشت، تهوع، تغییر در بینایی، خشم، تغییرات ضربان قلب و گیجی هستند.
حاملگی خارج از رحم
این نوع حاملگی زمانی رخ می دهد که جنین در خارج از رحم و اغلب در لوله های فالوپ ویا دهانه رحم قرار می گیرد. حاملگی خارج از رحم منجر به درد شدید شکمی می شود. این درد اغلب به سمت شانه ها حرکت می کند. درد بالای شانه در زمان بارداری خارج از رحم با علامت دیگری نیز همراه است که آن تحریک یک عصب خاص است. این نوع درد هشداری مبنی بر بدتر شدن وضعیت است و حتما و فورا باید تحت نظر پزشک بود. این درد ناشی از خونریزی دیافراگم در حین دم وبازدم است. همراه با این درد شانه، زن باردار ممکن است احساس ضعف کرده و دچار خونریزی واژن شود. این خونریزی ممکن است مقطعی یا مداوم باشد. این نوع درد شانه دقیقا در قسمت نوک شانه و بدون هر گونه درد در گردن و پشت احساس می شود.
چگونگی دوری از عوامل درد شانه در طول دوران بارداری
دردوران بارداری با استفاده از پاره ای روش ها ونکات می توان دردها و رنج های استاندارد این دوران را مداوا کرد. با رعایت روش های زیر فرد احساس بهتری خواهد داشت:
- انجام ورزش های کششی
- استفاده از ماساژ؛ تنها باید در نظر داشت از فردی که دانش کافی در مورد بارداری دارد کمک گرفت.
- حمام با آب ولرم (و نه داغ)
- کمپرس آب گرم ویا سرد
- استفاده از وسایل کمکی برای حفظ مناسب شکل بدن
- استفاده از بالش های کمکی هنگام خواب
- کاهش فعالیت های سختی که ممکن است موجب افزایش درد شانه در سه ماهه سوم شود.
در مورد داروهای کم خطری که در این دوران قابل استفاده است با پزشک مشورت شود. استفاده از قرص استامینوفن معمولا مناسب است. برای عوامل شدیدتر درد شانه حاملگی خارج از رحم، سنگ کیسه صفرا و پره اکلامپسی نیاز به معالجه پزشکی است.
- در صورت هرگونه درد غیر عادی، جدید و نشانه های عجیب مانند درد شدید در ناحیه شانه و یا دردی که در دوران بارداری بهبود نمی یابد باید سریع با پزشک تماس گرفت.
- اگر احساس می شود که احتمال حاملگی خارج از رحم وجود دارد و یا با احساس درد شدید وسخت درناحیه شانه، از آنجا که ممکن است نیاز به معالجه فوری باشد، باید به پزشک مراجعه کرد.
- چنانچه در سه ماهه دوم وسوم بارداری حالت تهوع، استفراغ و یا نشانه هایی از پره اکلامپسی مشاهده شود، بایستی بلافاصله با پزشک تماس گرفت.
چگونه می توان از درد شانه جلوگیری کرد؟
برای آماده‌سازی بدن برای معجزه زایمان، تغییراتی در آن رخ می‌دهد. به همین دلیل، لازم است تغییرات لازم و فوری در شیوه زندگی زن باردار انجام شود تا به سمت سلامتی حرکت کند. با انتخاب روش‌های مناسب در زمینه سلامت، می‌توان از محرک‌های درد شانه جلوگیری کرد. بهترین راه برای پیشگیری از درد شانه در دوران بارداری، حفظ سلامت است. در ادامه به بیان مواردی که می‌توانند منجر به کاهش درد شانه شوند، می‌پردازیم:
- خواب مناسب به منظور جلوگیری از تنش که موجب فشار بر روی شانه ها می شود.
- خوردن غذای مناسب برای اجتناب از مشکلات که آن هم درد شانه را به همراه دارد.
- توجه به وضعیت بدن در هنگام خواب ،ایستادن، نشستن وقدم زدن
- در صورت سیگار کشیدن باید آن را ترک کرد.
- کاهش میزان مسئولیت های شغلی و خانگی
- درخواست کمک از یکی از اعضای خانواده و یا یک دوست در صورت امکان
- استفاده از بالش های طراحی شده برای ستون فقرات گردنی و پا به منظور کاهش فشار بر روی شانه ها
- کاهش مصرف غذاهای تند و پرچرب که به دلیل تاثیر بر معده و کیسه صفرا می تواند موجب درد شانه شود.
سوالات متداول
درد تیغه شانه در طول دوران بارداری چگونه گسترش می یابد؟
درد بین تیغه های شانه ممکن است به دلیل وضعیت بد بخش بالایی پشت و خمیدگی شانه ها به سمت جلو ایجاد شود. در این شرایط تیغه های شانه شروع به دور شدن از هم می کند و به مرور زمان موجب درد می گردد. اکثر ما در هنگام رانندگی ،نشستن،خوردن و شنا این وضعیت را داریم.
درد نوک شانه در دوران بارداری چیست؟
درد نوک شانه، دردی غیر عادی است که در بالای شانه احساس می شود. محل این درد انتهای شانه و ابتدای بازو است. چنین دردی می تواند نشان از بارداری خارج از رحم باشد.
علت درد بازو و شانه چپ در دوران بارداری چیست؟
در صورت جراحی مفصل یا گرفتگی عصب امکان درد در شانه چپ وجود دارد. این درد هم چنین می تواند نشان از مشکل قلبی هم باشد. در صورت همراه بودن با درد گردن ، شانه و پشت، فرد بایستی از سوی پزشک معاینه شود.
چگونه در دوران بارداری می توان با درد شانه خوابید؟
خوابیدن بر روی پهلو میزان فشار بر شانه، باسن و بخش پایینی پشت را افزایش می دهد.بالش های بارداری موجب کمک به بدن و هم ترازی بدن در دوران حاملگی می گردد. بالش های بلند استوانه ای و یو شکل ،آرامش و راحتی بسیاری را در دوران بارداری فراهم می کند.
درد کدام شانه در بارداری نشانه ی پره اکلامپسی می باشد؟
درد شانه ی راست بعد از هفته ی بیستم بارداری که با درد معده و زیر دنده ها همراه باشد، ممکن است نشانه ای از پره اکلامپسی باشد.
کدام شانه با بارداری خارج از رحم آسیب می بیند؟
درد نوک شانه دردی است که در انتهای شانه و ابتدای بازو احساس می شود. علت این درد کاملا مشخص نیست اما می تواند نشان از بارداری خارج از رحم باشد که با خونریزی داخلی همراه است. به همین دلیل با احساس این درد بایستی بلافاصله از پزشک کمک گرفت.
آیا می توان برای تسکین درد شانه در دوران بارداری ازداروی مسکن استفاده کرد؟
در این مورد باید با پزشک مشورت کرد که کدام دارو در این دوران کم خطر است. خوردن استامینوفن البته نه به صورت مدام می تواند مناسب باشد.
